W najbliższą środę (18 września) rusza piąty sezon spotkań w ramach cyklu „Środy z historią Szczecina”. Na początek organizatorzy zapraszają na prelekcję dr. Krzysztofa Guzikowskiego dotyczącą przynależności państwowej wczesnośredniowiecznego Szczecina. Początek w Ratuszu Staromiejskim o 17.00.
Książę Mieszko, pierwszy historyczny przedstawiciel dynastii Piastów, który zjednoczył w drugiej połowie X w. plemiona zamieszkujące ziemie położone w dorzeczu Odry i Wisły, u schyłku życia (zm. 992 roku) wystawił dokument opisujący granice ziem podległych jego władzy. Dokument ten, zwany od pierwszych słów Dagome iudex, zachował się tylko w znacznie późniejszych odpisach. Przedstawiony w nim opis granic może sugerować, że Schinesghe, gród od którego przyjęło nazwę całe terytorium opisane na polecenie Mieszka I, to Szczecin. Ta niezwykle interesująca hipoteza przez pewien czas była brana pod uwagę przez polskich historyków. Czy Szczecin rzeczywiście mógł być naczelnym grodem terytorium, którym władał Mieszko I, i jakie granice ono posiadało? Są to pytania, na które odpowiedź można uzyskać m.in. poprzez analizę wspomnianego dokumentu.
Podstawowe informacje o wydarzeniu:
- termin: 18 września (środa), godzina 17.00
- miejsce: Muzeum Historii Szczecina, Oddział Muzeum Narodowego w Szczecinie, przy ul. Ks. Mściwoja II 8 (Ratusz Staromiejski na Podzamczu)
- prelegent: dr Krzysztof Guzikowski (Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego)
- pełny tytuł wykładu: „Czy Szczecin był stołecznym grodem Mieszka I? Dokument Dagome iudex w świetle najnowszych teorii”
„Środy z historią Szczecina” – cykl odczytów poświęconych różnorodnym zagadnieniom historii Szczecina organizowany od września 2009 roku przez Muzeum Historii Szczecina, Oddział Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Celem cyklu jest – zgodnie z najnowszymi trendami rozwoju nauk historycznych – ukazanie wieloaspektowego charakteru historii Szczecina, a więc dostarczenie jego uczestnikom w sposób przystępny udokumentowanej naukowo wiedzy na wybrane tematy nie tylko z zakresu historii politycznej, lecz także m.in. z historii kultury, demografii historycznej, urbanistyki. Stąd też przedmiotem odczytów są różnorodne zagadnienia historii miasta zarówno z okresu do, jak i od 1945 r. W miarę możliwości punktem wyjścia poszczególnych spotkań mają być eksponaty zgromadzone w zbiorach Muzeum Historii Szczecina, Oddziale Muzeum Narodowego w Szczecinie, zarówno eksponowane na wystawach stałych, jak i przechowywane w jego magazynach.
Cykl jest kierowany do szerokiego kręgu odbiorców, jakim bez wątpienia jest grupa osób zainteresowanych dziejami miasta, a zwłaszcza uczniów, studentów, nauczycieli, a także wszystkich pozostałych szczecinian, chcących pogłębić swoją wiedzę na temat przeszłości miasta, które mogą mieć jednak problemy z dotarciem do najnowszej fachowej literatury historycznej. Mile widzianymi uczestnikami spotkań będą również – ze względu na potencjalną aktywność podczas dyskusji przewidzianej po każdej prelekcji – zawodowi historycy bądź studenci tego kierunku z uczelni szczecińskich.
(js)
Trochę żałuję że nie byłem, jest czego żałować?
Było bardzo ciekawie, zarówno w trakcie, jak i po wykładzie (tzw. kuluarowe rozmowy). Doktor Guzikowski potrafi zainteresować widza. Ja przynajmniej lubię go słuchać.
W skrócie opowiada się za wersjami:
Schinesghe = Gniezno
Dagome = Ego Mesco dux (nie żadne imię chrześcijańskie bądź pogańskie etc.)
Bogusław (pominięty w dokumencie) = Ziemia Krakowska
Świętopełk (pominięty w dokumencie) = Pomorze
Wiadomo jednak, że głosy uczonych są podzielone. Ostatnio znany z „rewelacji” archeolog prof. Przemysław Urbańczyk w książce „Mieszko Pierwszy Tajemniczy” upierał się przy Szczecinie (Schinesghe). Słabo jednak zna historiografię i dość wybiórczo ją analizuje. Sugeruje przy tym, że świeże spojrzenie to atut, ale w rzeczywistości często formułuje różne, dość niesamowite hipotezy.
W październiku gościem MNS będzie Maciej Słomiński – temat – Cmentarz Centralny.
Dzięki Stau! Termin „Schinesghe” wobec jak sądzę (?!) skąpości źródeł jest dla historii i historyków na pewno bardzo ważny!
Byłem w 2010r. na sesji dot. lokacji Dąbia i tam też Pan Guzikowski mówił ciekawie a Jego tezy (zdaje się że nieco szokowały naukowców, może źle pamiętam ?!) wydawały się bardzo rzeczowe!
Tak – termin „Schinesghe” poza „Dagome iudex” nie pojawia się w żadnym innym dokumencie. To zniekształcona nazwa własna – usłyszana i zapisana.
Szczecin nie jest znany w tradycji piastowskiej. Miasto nie zostało wzmiankowane np. u kronikarza Galla. Druga sprawa – ciężko uwierzyć, że w dokumencie opisującym państwo Mieszka I najważniejszy ośrodek znajdował się na kompletnych peryferiach, podczas gdy o kolebce owego władztwa Mieszka I nie wspomniano ani słowem. Dużo zależy od interpretacji – 100% zgody nie będzie nigdy.
Sam dokument „Dagome iudex” znany jest dopiero z trzeciej ręki, a konkretnie kopii odpisu sporządzonego ok. 100 lat później. Kopista papieski przepisując go, nie miał pojęcia, czego dotyczył, co zresztą sam zaznaczył.
W sesji o Dąbiu nie uczestniczyłem. Z lokacją Dąbia związane są trzy daty (1243,1249, 1260), co także wywołuje dyskusje. Doktor Guzikowski podziela w tym względzie wcześniejsze analizy prof. Piskorskiego („Miasta księstwa szczecińskiego do połowy XIV wieku”, s. 52-53).