Postautor: Torney » 25 kwie 2005, o 15:54
Geneza herbów miejskich łączy się z funkcjonowaniem najstarszego znaku miejskiego, czyli pieczęci. Dopóki miejscowość była tylko osiedlem i luźną, niezorganizowaną gromadą ludności, dopóty nie mogła prowadzić kancelarii ani wystawiać dokumentów, a więc nie potrzebowała pieczęci herbowej. Dopiero nadanie praw miejskich, czyli utworzenie formacji prawnej mogącej wystawiać dokumenty wymagało sprawienia sobie pieczęci, czyli obrania godła, ułożenia napisu napieczętnego i wykonania tłoku pieczętnego. Powstanie nowego herbu prawie zawsze łączyło się z powstaniem nowego miasta.
W X i XI w. wraz z powstawaniem form organizacyjnych państwa i służby rycerskiej pojawiały się chorągwie ze znakami wyróżniającymi je od innych. Z czasem znaki te stały się dziedzicznymi i przerodziły się w rodzinne herby. W okresie feudalnym herb pana stawał się herbem ziemi, którą zarządzał. Gryfa jako symbol siły i zręczności, a także przebiegłości, szczególnie upodobali sobie rycerze-awanturnicy, uczestnicy wypraw krzyżowych. Najprawdopodobniej, ze wschodu, przez rycerzy przeniesiony został do krajów Europy Zachodniej, a stamtąd na Pomorze. Na Pomorzu Zachodnim gryf pojawił się najwcześniej na pieczęciach książęcych. Na przełomie XII i XIII w. stał się herbem Księstwa Zachodniopomorskiego. Po raz pierwszy użył tego wyobrażenia na pieczęci książę dymiński Kazimierz I (1180-1220), znanej z dokumentu z roku 1193 (lub 1212).
Na najstarszej pieczęci miejskiej Szczecina z XIII w. widnieje postać siedzącego na tronie księcia z mieczem i berłem w ręku, po bokach stoją wsparte o tron dwie trójkątne tarcze z gryfami, za księciem trójdzielna arkada z budowlą wieżową imitującą prawdopodobnie zamek, po bokach na blankowym murze stoją po dwie wieże z baniastymi i spiczastymi hełmami. Postacią na tronie jest z pewnością Barnim I, fundator praw miejskich Szczecina. Napis otokowy brzmi: SIGILLUM BURGENCEUM DE STITIN. Ta pieczęć miejska używana była do uwierzytelniania szczególnie ważnych i uroczystych dokumentów aż do początków XIV w. Wtedy na pieczęci pojawiła się sama tylko głowa ukoronowanego (lub nie) gryfa (1361). W 1660 roku król szwedzki Karol XI na pamiątkę skutecznej obrony Szczecina przed Brandenburczykami (oblężenie w 1659 roku) dodał do herbu dwa lwy podtrzymujące z obu stron głowę gryfa z koroną. W 1808 roku po zmianie ustroju miast pruskich wprowadzono nową pieczęć miejską, której pole podzielono na dwa równoległe: w górnym widniał ukoronowany orzeł pruski z rozpostartymi skrzydłami, trzymający w szponach berło i miecz, siedzący na ukoronowanej tarczy herbowej z głową gryfa, tarcza otoczona była labrami; w polu dolnym widniał napis: MAGISTRAT ZU ALT STETTIN. Z tej pieczęci Szczecin wkrótce zrezygnował i powrócił do tej z 1660 roku. Od 1915 roku na pieczęci widnieje tylko ukoronowana głowa gryfa.
Erich-Falkenwaldergesellschaft
