Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Dyskusje na temat miasta do 26 kwietnia 1945 r.
Bogus
Posty: 1887
Rejestracja: 3 lis 2004, o 18:48

Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Bogus » 22 maja 2013, o 23:47

Znalazłem w sieci kilka zdjęć Szczecina wykonanych w latach 30-tych XX w. przez Lyonela Feiningera, amerykańsko-niemieckiego malarza ekspresjonisty, tego samego, którego obraz Hafen von Swinemünde sprzedano w 2011 r. za niezłą sumkę 5,77 mln euro.
Oto trzy z czterech znalezionych fotografii, troszkę skorygowane przeze mnie:
Lyonel Feininger-Harvard Art Museum-Stettin Railroad Station, 1930-1936.jpg
Lyonel Feininger-Harvard Art Museums-Train station in Stettin, early 1930s.jpg
Lyonel Feininger-Harvard Art Museums-View of port from train, 1930-1936 (Lastadie).jpg
W oryginale można je znaleźć na stronach http://www.harvardartmuseums.org/
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Stau » 22 maja 2013, o 23:58

Hmmm - ciekawy zwłaszcza ten dworzec. A co korygowałeś? Dopieszczałeś, aby Szczecin wyszedł ;) ??? Czy chodzi o kontrast etc. ?
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
Awatar użytkownika
Busol
Admin
Posty: 9632
Rejestracja: 21 kwie 2004, o 01:42
Lokalizacja: Szczecin
Kontakt:

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Busol » 23 maja 2013, o 00:21

Piękne
Zapraszam na TrocheInaczej.pl.
"Niemcy kiedyś byli źli, a teraz są dobrzy. Ktoś mi tak opowiadał". Franek Bis.
Bogus
Posty: 1887
Rejestracja: 3 lis 2004, o 18:48

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Bogus » 23 maja 2013, o 09:38

Stau pisze:(...) A co korygowałeś? (...)
Wykonałem lustrzane odbicie obrazów, gdyż były „lewostronne” oraz odciąłem perforacje filmu ponieważ są to slajdy.
Skorygowałem też tytuł zdjęcia Łasztowni, w którym napisano, że zdjęcie zrobiono ze statku a mnie się wydaje, że z okna pociągu.
Akurat to zdjęcie nie jest podpisane jako Szczecin więc je nieco trudno znaleźć w prezentowanych zbiorach.
Być może są tam jeszcze jakieś inne nieopisane fotografie przedstawiające Szczecin, których nie potrafiłem rozpoznać. W sumie w zbiorze jest prawie 24 tys. tytułów związanych z Lyonelem Feiningerem. Tylko cztery reagują na hasło Stettin.
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Schulz » 23 maja 2013, o 12:59

Zdjęcie przedstawiające Łasztownię zrobione jest z pociągu przejeżdżającego przez most kolejowy na Parnicy. Widać nieistniejące już zabudowania przy Bulwarze Gdańskim (Wallstraße) oraz wyloty ulic Zachariasgang (nieistniejąca ulica Załogi Orła) i Kirchenstraße (Św. Floriana), a także w głębi kościół św. Gertrudy (obecnie Kościół Świętej Trójcy parafii ewangelicko-augsburskiej).
Na pierwszym planie przy moście fragment Nabrzeża Kołobrzeskiego (Am Grünen Graben) i Bulwaru Maurycego Beniowskiego (Parnitzbollwerk) na Kępie Parnickiej (nazw tych nie ma w Internetowej Encyklopedii Szczecina), a wzdłuż ulicy Bulwar Gdański (Wallstraße) widoczne budynki Wallstraße 23, 22, wylot uliczki Załogi Orła (Zachariasgang), Wallstraße 21, 20, 19 (budynki z 1. poł. XVIII wieku), narożnikowy Wallstraße 17-18, wylot ulicy Św. Floriana (Kirchenstraße), oraz Wallstraße 11-16 (Städtische Versorgungsheim, dawny szpital miejski na Łasztowni).
PKa
Posty: 356
Rejestracja: 15 kwie 2013, o 23:37

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: PKa » 23 maja 2013, o 21:33

Kay_media)
Ostatnio zmieniony 23 cze 2014, o 20:54 przez PKa, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
pt47-106
Posty: 67
Rejestracja: 10 sty 2011, o 12:19
Lokalizacja: MD Gryfino/Przecław

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: pt47-106 » 30 maja 2013, o 23:54

super fotki zwłaszcza ujecie nastawni i żurawia tak zwanego łamańca
kalmar
Posty: 51
Rejestracja: 22 lis 2005, o 16:29

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: kalmar » 9 cze 2013, o 00:36

Schulz powyżej napisał: "... oraz Wallstraße 11-16 (Städtische Versorgungsheim, dawny szpital miejski na Łasztowni)."
O lazarecie miejskim była już mowa na naszym forum w artykule "Ulice Łasztowni". Artykuł zamieścił Busol 22 listopada 2004 roku, czyli dawno. Jednak przy okazji omawianego obecnie zdjęcia zrobionego przez Feiningera, chciałbym wrócić do informacji sprzed prawie 9 lat, przypomnieć co wtedy napisano i "zrobić małą korektę".
W artykule "Ulice Łasztowni" napisano: Nieco dalej, w narożniku (nr 11/16) skrzyżowania Bulwaru Gdańskiego z ul. Św. Floriana (dawniej Kościelna) znalazł pomieszczenie lazaret miejski, czyli ówczesny szpital. Powstał on jeszcze przed 1933 r. i składał się z dwóch małych i ciasnych pomieszczeń, z trudem mieszczących wewnątrz zaledwie cztery łóżka i to dla obojga płci, bez sali operacyjnej. A potrzeby w tym zakresie były ogromne, ponieważ wielu chorych przebywało w tym czasie w ciemnych i zatęchłych piwnicach budynków miejskich. Budynek szpitalny o sporych rozmiarach wzniesiono w latach 1733/1734. W 1741 r. założono w lazarecie szkołę przędzalniczą. Zabudowania przetrwały do początków XX w., w 1907 r. zostały przebudowane i znalazły tam miejsce pomieszczenia początkowo urzędu zdrowia (1907, Gesundkeitsandt d.St. Stettin) oraz później opieki społecznej. Gmach uległ całkowitemu zniszczeniu w 1944 r. i obecnie w tym miejscu znajduje się barak, stanowiąc hotel robotniczy przedsiębiorstwa Żegluga na Odrze.
Tekst ten jest zbieżny z tym co napisał Schulz. Zawiera jednak dwie pisarskie pomyłki.
Poczytajmy więc jak historię szpitala przedstawia doktor Bronisław Seyda w swojej pracy: "Szpitale, apteki i epidemie w dawnym Szczecinie." [maszynopis – Zakład Historii Medycyny PAM w Szczecinie. Szczecin, 1969. Biblioteka Główna Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, nr 00032457]:
"Lazaret Miejski rozpoczęto budować w 1733 (a ukończono w 1734 roku), na wniosek urzędującego fizyka miejskiego i krajowego doktora Daniela Superville. Wniosek skierowany był do ministra von Grumbkowa. Izba Wojenna i Skarbowa dostarczyły bezpłatnie materiałów budowlanych, a z kasy miejskiej opłacono robociznę.
Lazaret mieścił 30 łóżek i w jesieni 1734 roku przyjęto pierwszych chorych. Był to budynek parterowy z bardzo wysokim dachem mansardowym oraz piętrowymi, pawilonowymi dobudówkami na obu skrzydłach. Brama wejściowa znajdowała się przy obecnej ulicy Św.Floriana, a 20 frontowych okien zwróconych było na Bulwar Gdański na Łasztowni. Początkowo były wystarczające dwie sale chorych, a sąsiednie pomieszczenia służyły do nabożeństw (katolickich) względnie stały puste. Trwało to jednak przez czas dość krótki, gdyż liczba chorych szybko poczęła wzrastać."
"Pierwszym naczelnym lekarzem szpitala został doktor Johan Samuel Klix."
"W 1803 r. postanowiono mimo różnych trudności założyć szkołę dla położnych w Szczecinie. W tym celu w Lazarecie Miejskim na Łasztowi, wynajął magistrat na lat 6 kilka izb i jedną większą salę, w których przez 4 miesiące zimowe, to jest od listopada do lutego, pobierały naukę 24 uczennice."
A więc była tam szkoła położnicza, a nie przędzalnicza! A szpital zaczęto budować w 1733 roku, co z trudem można przyjąć, że powstał on przed 1933 rokiem.
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Schulz » 28 sie 2013, o 17:45

kalmar pisze:Schulz powyżej napisał: "... oraz Wallstraße 11-16 (Städtische Versorgungsheim, dawny szpital miejski na Łasztowni)..."
Cieszę się, że Kalmar na podstawie pracy dr Seydy przybliżył nam bliżej historię Lazaretu Miejskiego na Łasztowni (tu przy okazji przypominam, że o służbie zdrowia i szpitalach Szczecina w XIV-XVII wieku dr Seyda pisał już w 1958 roku, w czasopiśmie „Szczecin”, zeszyt 1-2 /4-5/, s. 73-86.).
Cytowany tu fragment artykułu "Ulice Łasztowni" pochodzi z Kroniki Miasta Szczecina z 1989 roku, a jego autorem jest Tadeusz Białecki. Dodam tylko, że podane tam informacje zawarte są w opracowaniu C. Fredricha, Die Baugeschichte Stettins unter König Friedrich Wilhelm I umieszczonym w Baltische Studien NF Bd. XXXI. Stettin 1929, s. 97-98. Niestety autor opracowania umieszczonego w Kronice Szczecina niezbyt przyłożył się do pracy. Szpital faktycznie powstał w latach 1733-34. Wzmianka o tym, że, cyt.: „Powstał on jeszcze przed 1933 r. i składał się z dwóch małych i ciasnych pomieszczeń, z trudem mieszczących wewnątrz zaledwie cztery łóżka i to dla obojga płci, bez sali operacyjnej…”, odnosi się prawdopodobnie do istniejącego od 1726 roku lazaretu za kościołem św. św. Piotra i Pawła. Posiadał on co prawda 8 izb, ale w 1731 roku tylko dwie były przeznaczone dla chorych, pozostałe miasto wynajmowało do innych celów. Być może T. B. pisząc „przed 1933 r.”, miał na myśli „przed 1733”.
Budynek szpitala na Łasztowni był konstrukcji ryglowej (szkielet drewniany oparty był na 6 podwójnych filarach). Od strony wału ziemnego (który wówczas biegł wzdłuż Bulwaru Gdańskiego) miał długość 204 stóp (ok. 64 m), a od strony ulicy św. Floriana ok. 30 m. Szerokość budynku wynosiła ok. 12 m. Budynek posiadał jedną kondygnację, której wysokość wraz z dachem mansardowym sięgała ok. 10 m. Na obu narożnikach dobudowano drugą kondygnację o wysokości 3 m, zwaną pawilonem. Z załączonego rysunku wynika, że wejście do budynku było od strony wału, czyli od południa. Miasto dołożyło do tej budowy 2254 talarów. Fredrich niestety nie podaje, ile pomieszczeń było do dyspozycji chorych, ale potwierdza, że w latach 1734-36 odprawiano tam nabożeństwa katolickie (do czasu gdy w 1737 roku katolicy przenieśli się na zamek). Za to potwierdza informację o szkole przędzalniczej założonej w 1741 roku, umieszczonej prawdopodobnie u góry pod dachem mansardowym od strony ulicy św. Floriana. Szkoła przędzalnicza (Spinnschule) dla ok. 100 osób w tym miejscu wymieniona jest jeszcze w 1811 roku – Nr. 153. Spinn Schule (zob. plan Grundriss der Stadt Stettin innerhalb den Festungswerken und deren neuen Bezirks – Eintheilung, or. 1811 r., I. C. D. Jost, Königl. Artillerie Leutnant /MN Sz – H Kart., sygn. 214/). Liczba 153. to numer budynku wchodzący w skład zabudowań szpitala, który w księgach adresowych od 1829 do 1856 roku wymieniany jest pod adresem Wallstraße 149-154. W książce adresowej z 1829 roku wymieniony jest Inspektor im Armenhaus (czyli kierownik w Domu Ubogich) J.C. Reiche, który jeszcze w 1841 określany jest jako inspektor w Domu Ubogich i Zakładzie Wychowawczym /Erziehungsanstalt und Armenhaus, Wallstraße 154/. Fredrich we wspomnianym opracowaniu kilka stron wcześniej, na s. 89, przybliża nam dzieje tej szkoły. Początkowo mieściła się od 1721 roku w budynku starego Packhausu na narożniku obecnej ulicy Mariackiej i Koński Kierat (Roßmarktstraße 12). Ten stary Packhaus to utworzony w 1681 r. publiczny skład towarów (Altes Packhaus), przejęty potem przez pruski Zarząd Poczty i służył w latach 1722 – 1724 jako budynek Królewskiego Urzędu Skarbowo - Podatkowego (Königliches Pack - und Accisehaus), do czasu wybudowania w 1724 r. nowego Packhausu na Łasztowni. Szkoła przędzalnicza pozostała tam do 1741 i początkowo planowano ja przenieść za Bramę Panieńską. Ostatecznie zdecydowano, że umieści się ją w zabudowaniach lazaretu na Łasztowni. Oczywiście nie była to szkoła w naszym rozumieniu. dawała zajęcie i szanse przeżycia ludziom biednym i odrzuconym przez społeczeństwo (zob. Dzieje Szczecina. Tom II. Warszawa 1963, s. 436, tamże przyp. 46).
Niestety na temat szkoły położniczej nie mam innych informacji.
Załączniki
Szpital miejski na Łasztowni przed przebudową (Wallstraße 11-16)
Szpital miejski na Łasztowni przed przebudową (Wallstraße 11-16)
PKa
Posty: 356
Rejestracja: 15 kwie 2013, o 23:37

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: PKa » 28 sie 2013, o 20:16

mać!
Ostatnio zmieniony 23 cze 2014, o 20:55 przez PKa, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Schulz » 29 sie 2013, o 01:46

PKa pisze:
Schulz pisze:...Cytowany tu fragment artykułu "Ulice Łasztowni" pochodzi z Kroniki Miasta Szczecina z 1989 roku...
Nie da się ukryć, pod przytoczonym przez Busola artykułem czytamy:
"Tadeusz Białecki (Kronika Miasta Szczecina 1989)
Artykuł pochodzi z nieistniejącej już strony kicikka – dziękujemy.
"
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Stau » 29 sie 2013, o 02:20

kalmar pisze:A szpital zaczęto budować w 1733 roku, co z trudem można przyjąć, że powstał on przed 1933 rokiem.
No tak. Niby wszystko się zgadza. Na tej samej zasadzie można napisać, że świątynię Trygława także wybudowano przed 1933 rokiem.

Zastanawia mnie to, że w jednym miejscu podano poprawną datę budowy - 1733-1734, a nieco wcześniej zupełnie bezsensownie napisano o 1933 roku. Nawet, jakby zamienić to na 1733 (co sugeruje Schulz), dalej nie ma żadnej logiki - przecież szpital nie był wówczas wybudowany. Ogólnie pomylenie z poplątaniem.

W "Kronice Szczecina" wspomniano o szkole przędzalniczej z 1741 (nieprawdziwa informacja), a w źródle przytoczonym przez kalmara mowa o placówce z 1803 roku (szkoła położnicza), zatem założonej dużo później. Być może obie funkcjonowały równolegle do siebie.
Schulz pisze:Za to potwierdza informację o szkole przędzalniczej założonej w 1741 roku
Potwierdza, że szkoła istniała, ale nie potwierdza informacji o dacie jej założenia, co przytoczyłeś w dalszej części posta. Z podanego przez Ciebie polskiego źródła ("Dzieje Szczecina") wynika, iż placówkę (Spinnschule) założono 17 XI 1723 i początkowo była połączona z Domem Poprawy (?) - okolice Bramy św. Ducha. Data 1741 to data usamodzielnienia się szkoły i przede wszystkim przeniesienia do nowej siedziby.
Schulz pisze:Początkowo mieściła się od 1721 roku w budynku starego Packhausu

Hmmm - powstała w 1723 roku, a miała swoją siedzibę dwa lata wcześniej - coś tutaj nie pasuje. Nie mam prawa nie wierzyć w dokładność Fredricha, ale ta data dzienna jest sugestywna. Ogólnie - jeśli idzie o daty - mam prawdziwy mętlik w głowie.
Schulz pisze:potwierdza, że w latach 1734-36 odprawiano tam nabożeństwa katolickie (do czasu gdy w 1737 roku katolicy przenieśli się na zamek)
Warto uściślić, że nie chodzi o katolików w ogóle, a jedynie tych duchownych, którzy świadczyli swoje usługi na terenie szpitala. Pomieszczenie na Zamku przekazano bowiem katolikom już w 1722 roku, gdzie urządzili sobie kapliczkę. Dla zainteresowanych artykuł na ten temat - KLIK.
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Schulz » 30 sie 2013, o 01:32

Stau pisze:
Schulz pisze:Początkowo mieściła się od 1721 roku w budynku starego Packhausu

Hmmm - powstała w 1723 roku, a miała swoją siedzibę dwa lata wcześniej - coś tutaj nie pasuje. Nie mam prawa nie wierzyć w dokładność Fredricha, ale ta data dzienna jest sugestywna. Ogólnie - jeśli idzie o daty - mam prawdziwy mętlik w głowie...
Wcale się nie dziwię. Przede wszystkim musisz sobie uświadomić, co dla kogo jest źródłem informacji. Pewne jest, ze Fredrich nie sugerował się datami podawanymi w Dziejach Szczecina. Raczej było odwrotnie, chociaż i tego nie jestem tak do końca pewien...
Podając stronę i przypis w Dziejach Szczecina chciałem uświadomić niezorientowanym, jaki był cel zakładania tego rodzaju "szkół". Nie da się ukryć, chodziło o darmową siłę roboczą, stąd w tym czasie np. przędzalnie łączono z zakładami wychowawczymi, zwanymi wówczas "Domami Poprawy". Ten przy św. Ducha wraz z przędzalnią powstał w latach 1724-26, a przędzalnia, czytaj "szkoła przędzalnicza", przy Starym Packhausie została otwarta w 1721 r. Po prostu były to niezależne od siebie placówki, a jakby się pogrzebało w innych źródłach, to jeszcze kilka, jak nie więcej, byśmy takich zakładów znaleźli. Kolejnym dowodem na to, że tych biedaków wykorzystywano jako tanią siłę roboczą, jest fakt przeniesienia ze Starego Packhausu "szkoły przędzalniczej" do lazaretu miejskiego i umieszczenia w szpitalu Zakładu Wychowawczego i Domu Ubogich (o szkole zapewniającej "wikt i opierunek" pisze Brüggemann w swoim opisie Pomorza, Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preussischen Herzogthums Vor – und Hinter – Pommern. Bd. 1., Stettin 1779,, s. 118., a także Wehrmann w Geschichte der Stadt Stettin /reprint/, s. 399).
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Szczecin w zbiorach „Harvard Art Museums”

Postautor: Stau » 30 sie 2013, o 01:49

Dzięki za uściślenie dat. Zaskakujące jest to, że do omawianych przykładów "nie pasuje" data, którą można odnaleźć w "Dziejach Szczecina" - 17 XI 1723.

Do czego tę datę można "przyczepić", bo zakładam, że nie została "wymyślona z sufitu".
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 28 gości

cron