Steinstrasse

Dyskusje na temat miasta do 26 kwietnia 1945 r.
Awatar użytkownika
thiele66
Posty: 5
Rejestracja: 11 maja 2013, o 22:37

Steinstrasse

Postautor: thiele66 » 12 maja 2013, o 21:34

Nie wiem czy znów się nie okaże, że ten wątek już był poruszany...

Przy ulicy Kapitańskiej (pozwolę sobie używać polskich nazw) znajduje się tajemniczy detal, który od lat mnie zastanawia. Na wysokości narożnej kamienicy 5/5a gdzie ulica skręca pod kątem prostym znajduje się ślad tajemniczego rozwidlenia drogi z krawężnikiem i fragmentem bruku, który skręca na teren małego parku (fragment parku ograniczony ulicami Wawelską, Kapitańską, Storrady i Starzyńskiego w moich stronach nazywało się "małym parkiem" więc pozwolę sobie używać tego określenia).
Być może ten szczegół jest pozostałością jakiejś tajemniczej brukowanej uliczki prowadzącej
kiedyś do domku grabarza?...
Aby było pikantniej dodam, że z drugiej strony małego parku na przedłużeniu Jarowita pod
schodkami wiodącymi do parku znajduje się coś analogicznego: fragment odnogi ulicy Wawelskiej z krawężnikiem i fragmentem brukowanym sugerującym początek drogi wchodzącej do małego parku... Czy oba detale mogą być pozostałościami tej samej drogi, która być może istniała, prowadziła np. na teren fortu, a może drogi planowanej i nie ukończonej?
Od lat poszukuję planu, mapy, która pokazywałaby układ dróg na terenie Leopolda i zastanawiam się jakie są różnice pomiędzy nimi, a późniejszym/obecnym układem ulic w tym miejscu.

Jeśli chodzi o ulicę Kapitańską to udało mi się trafić na dwa odrębne stare plany, które pokazują dwa różne jej przebiegi przed wyznaczeniem obecnego kształtu:

1. ulica miała kształt linii prostej , zaczynała się u zbiegu ze Swarożyca i schodziła ze wzgórza prostopadle do linii Odry. Zarys tego kształtu można ujrzeć na podwórzu kamienic Swarożyca 1/1a/3, także na zdjęciu satelitarnym, pozostałością tego układu jest odcinek Kapitańskiej od Storrady do Jana z Kolna

2. ulica przebiegała w górnej części w kierunku południowym na teren obecnego "małego parku" (ta koncepcja wyjaśniałaby detale zauważone w pierwszej części mojego tekstu), potem w pewnym momencie skręcała niemal pod kątem prostym w lewo łącząc się ostatecznie z obecnym ostatnim fragmentem ulicy Storrady obok bramy 1.

Być może ktoś ze specjalistów byłby w stanie rozświetlić moje rozterki oraz potwierdzić/obalić spekulacje?
Ale elaborat mi się trzasnął...wybaczcie Państwo.
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Re: Steinstrasse

Postautor: Schulz » 13 maja 2013, o 00:31

Nie pamiętam, czy był poruszany, ale jest ciekawy. Jak widać z porównania załączonych planów z 1828 i 1907 roku, ulice, w obrębie których położony był cmentarz francuski (Franz. Reformirter Kirchhof), oraz ogrodnictwo (Gärtnerei) z dawnym domem ogrodnika (Gärtnerhaus), nazywany zwyczajowo, lecz niewłaściwie "domem grabarza", czyli obszar tzw. "Małego Parku", jak go określasz, leżały już poza terenem Fortu Leopolda. Dobrze by było, byś opublikował te "dwa odrębne stare plany", jak piszesz, a przynajmniej ich fragmenty dotyczące okolic "Małego Parku". Pomogłoby to w rozświetleniu Twoich rozterek.
Załączniki
Fragmenty planów z 1828 i 1907
Fragmenty planów z 1828 i 1907
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Steinstrasse

Postautor: Stau » 13 maja 2013, o 00:55

Twoje spekulacje, moim zdaniem, nie mają przełożenia na historię tego miejsca. Masz na myśli zapewne ten fragment:
Kapitańska 5.jpg
Teren, o którym mowa ("mały park") - znajdował się przed Fortem Leopolda (na jego bezpośredniem przedpolu).

Kształt szczecińskich fortyfikacji, jeśli to Cię interesuje - w miarę widoczny jest m.in. na "francuskim" planie z 1808 roku. Jego miniaturkę znajdziesz chociażby w artykule o wystawie map w Książnicy Pomorskiej TUTAJ, natomiast ów plan na samej wystawie prezentowany jest w dużych gabarytach.

Obszar "małego parku" w większości obejmuje teren dawnego cmentarza francuskiej gminy francusko-reformowanej. Pozostały rejon bezpośrednio przed Fortem Leopolda (także wokół cmentarza) został zagospodarowany na początku XIX wieku. Stworzono wówczas alejki spacerowe, zasadzono drzewka i inną "zieleń". Dokonało tego Stowarzyszenie Parków i Upiększania Miasta, istniejące formalnie od 1814 roku (kontynuator Towarzystwa Zakładania Publicznych Alej Spacerowych).

Na dwóch pierwszych planach (1828, 1898) widać dość dokładnie wszystko, o czym napisałem powyżej. Od tej strony prowadziła wówczas do Szczecina (przez Fort Leopolda do Nowej Bramy Panieńskiej) jedna droga, którą także widać na obu poniższych planach (obecnie przebiega tędy mniej więcej ulica Jana z Kolna).
1828 fragment.jpg
1898 fragment.jpg
Przebieg obecnej ulicy Kapitańskiej faktycznie nieco się zmieniał, o czym sam wspominałeś. Na planach początkowo jest oznaczona tak, jak na mapie z 1898 roku. Mapy z lat 1919 i 1936 ukazują jak rejon zmienił się na dobre po likwidacji twierdzy. Tutaj widoczny jest nowy bieg ulicy (w miejscu jej pierwotnego przebiegu znajduje się kwartał kamienic). Generalnie jednak, co widać na planie z 1936 roku - interesujące Cię zagięcie prowadziło zwyczajnie i prowadzi nadal do alejki spacerowej (obecnie część Parku Żeromskiego).
1919 fragment.jpg
1936 fragment.jpg
Nawiasem mówiąc, sporo bardzo ciekawych informacji o tym rejonie Szczecina znajduje się w artykule "Przy Łabędzim Stawie" w drugim numerze "Szczecinera". Autorem jest Gosia Wrzosek, zatem najwyższy poziom.

P.S. W trakcie "wycinania" map do wzbogacenia mojej odpowiedzi zorientowałem się, że Schulz odpisał już w zasadzie na ten temat, stąd część informacji powiela mój wpis.
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Steinstrasse

Postautor: Stau » 13 maja 2013, o 01:25

Schulz pisze:Nie pamiętam, czy był poruszany, ale jest ciekawy. Jak widać z porównania załączonych planów z 1828 i 1907 roku, ulice, w obrębie których położony był cmentarz francuski (Franz. Reformirter Kirchhof), oraz ogrodnictwo (Gärtnerei) z dawnym domem ogrodnika (Gärtnerhaus), nazywany zwyczajowo, lecz niewłaściwie "domem grabarza", czyli obszar tzw. "Małego Parku", jak go określasz, leżały już poza terenem Fortu Leopolda. Dobrze by było, byś opublikował te "dwa odrębne stare plany", jak piszesz, a przynajmniej ich fragmenty dotyczące okolic "Małego Parku". Pomogłoby to w rozświetleniu Twoich rozterek.
W formie uściślenia warto dodać, że "stary" domek ogrodnika (niem. Gärtnerhaus) oprócz mieszkania ogrodnika zajmowała narzędziownia. Obok znajdowała się XIX-wieczna kapliczka. W 1929 roku oba obiekty zostały rozebrane, a na ich miejscu wybudowano... nową kapliczkę i nowy domek ogrodnika (widoczne na planie z 1936 roku). Wszystkie obiekty znajdowały się na terenie cmentarza. Nowa kapliczka nie przetrwała wojny, natomiast nowy domek ogrodnika i owszem (na niego właśnie mówimy domek grabarza).

Innymi słowy XIX-wieczne obiekty nie znajdowały się na terenie ogrodnictwa (niem. Gärtnerei), tylko na terenie cmentarza, w jego północno-wschodniej części. Natomiast obszar, na którym znajdowało się ogrodnictwo zajęły później kamienice przy obecnej ulicy Kapitańskiej.
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
Awatar użytkownika
thiele66
Posty: 5
Rejestracja: 11 maja 2013, o 22:37

Re: Steinstrasse

Postautor: thiele66 » 13 maja 2013, o 14:37

Dziękuję za szybki odzew.

Planów, do których się odwołuję nie mogę zeskanować z tóżnych powodów (także technicznych).
Ale pamiętam je dość dokładnie. Swego czasu chadzałem po "małym parku" poszukując śladów dawnych dróg... Pokazane przez Was skany rozjaśniają sprawę i bardzo prawdopodobne jest, że to są mapy, o których wspominałem.
Z tego co wnioskuję z obrazków przez Was umieszczonych mamy połączenie obu przedstawionych przeze mnie opcji:
1. Kapitańska schodzi z pagóra prostopadle do Odry
2. Ilica /droga (też Kapitańska albo nienazwana) wrzyna się w "mały park"by ostatecznie połączyć się ze Storrady.
Tu wyjaśnia nam się sprawa pozostałości kostki brukowej na obecnym załamaniu Kapitańskiej.

Nadal nie ma wyjaśnienia brukowanej odnogi na Wawelskiej (poprawka: Admiralskiej) na wysokości

Jarowita (na zdjęciu) ..
Samochód trochę psuje klimat, poza tym wykonałem je tak znienawidzonym <br /><br />przez wielu z Was telefonem komórkowym
Samochód trochę psuje klimat, poza tym wykonałem je tak znienawidzonym

przez wielu z Was telefonem komórkowym
Akurat moja kwestia o układzie dróg wewnątrz fortu była dygresją. Nie sugerowałem, że fort obejmował "mały park". Kształt Leopolda jest mi dobrze znany wszak to moja dzielnia, pląsam na tych terenach od dziecka i chłonę wszystkie informacje o historii. Choć mój wiek mógłby wskazywać na to, że powinienem pamiętać czas likwidacji fortu...

W kwestii tzw. "domku grabarza": pamiętam , że we wczesnych latach 70 (XX wieku) w miejscu alejki łączącej chatkę z Wałami znajdowały się stare nagrobki. To im "zawdzięczamy" ten piękny murek okalający park...
Ostatnia dygresja: Na to, że ów murek kiedyś nie ciągnął się wzdłuż górnej Kapitańskiej mam w prywatnych zasobach dowód w postaci zdjęcia z okolic 1969.
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Steinstrasse

Postautor: Stau » 13 maja 2013, o 18:36

thiele66 pisze:Nadal nie ma wyjaśnienia brukowanej odnogi na Wawelskiej (poprawka: Admiralskiej) na wysokości
Wydaje mi się, że wyjaśnienie jest mało skomplikowane. Odnoga od zawsze prowadziła do terenów zieleni (parku), co widać na mapce z 1936 roku, a bruk powstał współcześnie ;).
thiele66 pisze: Na to, że ów murek kiedyś nie ciągnął się wzdłuż górnej Kapitańskiej mam w prywatnych zasobach dowód w postaci zdjęcia z okolic 1969.
Może podzielisz się tym zdjęciem na forum?
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
Awatar użytkownika
thiele66
Posty: 5
Rejestracja: 11 maja 2013, o 22:37

Re: Steinstrasse

Postautor: thiele66 » 13 maja 2013, o 21:21

Chętnie ale admin krzyczy, że tu się gada, a nie wymienia fotkami.
Awatar użytkownika
Busol
Admin
Posty: 9632
Rejestracja: 21 kwie 2004, o 01:42
Lokalizacja: Szczecin
Kontakt:

Re: Steinstrasse

Postautor: Busol » 13 maja 2013, o 22:09

thiele66 pisze:Chętnie ale admin krzyczy, że tu się gada, a nie wymienia fotkami.
Ale to było wtedy kiedy ty miałeś 0 dzieci a ja jedno :)
Teraz razem mamy 4 i 1/2 :)
Wycofuję krzyczenie - wrzucaj
Zapraszam na TrocheInaczej.pl.
"Niemcy kiedyś byli źli, a teraz są dobrzy. Ktoś mi tak opowiadał". Franek Bis.
Awatar użytkownika
thiele66
Posty: 5
Rejestracja: 11 maja 2013, o 22:37

Re: Steinstrasse

Postautor: thiele66 » 13 maja 2013, o 22:16

NIE!
Ja miałem -1!
Awatar użytkownika
thiele66
Posty: 5
Rejestracja: 11 maja 2013, o 22:37

Re: Steinstrasse

Postautor: thiele66 » 13 maja 2013, o 22:25

No dobra, skoro Ojciec Dyrektor interweniował...
Oto zadowolony ja na Steinstrasse 100 lat po likwidacji Fortu Leopolda, na kilka lat przed wybudowaniem murka z płyt nagrobnych. Skarpa jeszcze dochodzi do chodnika.
Załączniki
thiele03.jpg

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 30 gości