Vorfluth Kanal

Dyskusje na temat miasta do 26 kwietnia 1945 r.
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Stau » 17 cze 2013, o 17:40

Ciekawa dyskusja. Podzielę się swoimi spostrzeżeniami odnośnie do powstania Vorfluth Kanal.

W książce "Szczecin Stary i Nowy" pojawiają się dwie sprzeczne ze sobą informacje. Przy haśle "Wyspa Pucka" (s. 285) podano, że rozpoczęto odwadnianie wyspy poprzez pogłębianie kanału przeciwpowodziowego w 1846 roku (aktualnego Kanału Rybnego), co wiązało się z budową "starej" linii stargardzkiej (1846). Wynika z tego, że kanał istniał nawet przed 1846 rokiem (wówczas jednak został dopiero pogłębiony). W tej samej książce przy haśle "Kanały Rybny" (s. 339) datują go na koniec XIX wieku.

Co ciekawe, obie informacje mijają się z prawdą, co było już przedstawione powyżej w dyskusji. Na planach mi dostępnych (1843, 1847, 1850, 1857) brak oznakowania jakiegokolwiek kanału w tym miejscu. Podobnie jak Bogus pierwszy raz kanał widzę na planie Nagela z 1866 roku (biegnie równolegle do linii kolejowej). Wniosek na podstawie TYLKO źródeł ikonograficznych wydaje się zatem oczywisty - kanał powstał pomiędzy 1857-1866.

Warto jednak zwrócić uwagę, na drugi "odcinek wodny" (bliżej późniejszego dworca towarowego) na planie z 1866 roku. Jego istnienie (abstrahując już od samej, późniejszej nazwy Vorfluth Kanal) świadczy, że wówczas (najpewniej jak pisze Schulz w 1865, gdy rozpoczęto prace nad powstaniem dworca towarowego) zbudowano cały "system przeciwpowodziowy" tego miejsca, co wydaje się logiczne. Tory kolejowe trzeba było ochronić przed zalaniem na wypadek opadów etc. i była to pierwotna funkcja tych nowych "akwenów". System składał się nie tylko z obecnego Kanału Rybnego, ale także kilku innych "odcinków" wodnych tworzących całość (ważna w systemie była także naturalna rzeczka obecnie nazywana Regaliczką), które z czasem usunięto (poza tym jednym "odcinkiem", który dziś nazywamy Kanałem Rybnym). Pierwotnie Vorfluth Kanal to nie była jedna "nitka" (jak obecnie wygląda Kanał Rybny), ale swoisty ciąg kilku "odcinków" wodnych (nie wiem jak to sensowniej nazwać). Wszystkie te "nitki" na mapach oznaczone są jako Vorfluth Kanal.

Kanał jako fosa istniał zatem, w mojej ocenie, jedynie wtórnie, gdy wybudowano w jego pobliżu umocnienia (należy pamiętać, że te fortyfikacje powstały jeszcze przed decyzją o likwidacji twierdzy z 1873 roku). Wspomniane umocnienia zostały niedługo później rozebrane (nie widać ich już na planach z lat 80. i 90. XIX wieku).

Po kolei wrzucam mapki:
1866.jpg
1866 (widać "drugą nitkę" systemu przeciwpowodziowego, bliżej późniejszego dworca towarowego)
1879.jpg
1879 (widać niewyraźnie cały system przeciwpowodziowy)
1907.jpg
1907 ("nitka wodna" biegnąca równolegle do dworca towarowego połączona jest z basenem portowym [na mapce szerszy "akwen" odchodzący od Parnicy]; ten fragment systemu przeciwpowodziowego także miał dwie funkcje - oprócz przeciwpowodziowej - "linia wodna" umożliwiała wpływanie barek i ich późniejszy rozładunek)
1910.jpg
1910 (nasmarowałem ręcznie jak funkcjonował ów system)
1918.jpg
1918 (po 50 latach widać pierwsze zmiany - zanika "odcinek" leżący równolegle do dworca towarowego - ten z podwójną funkcją, który stosowano także do rozładunku barek)
1929.jpg
1929 (zanika "powoli" także "odcinek" systemu biegnący do Parnicy)
1934.jpg
1934 (powstaje obecne Jezioro Portowe - spływały w to miejsce "ścieki" z kanałów odwadniających; widoczny także dość dobrze plan zagospodarowania całego obszaru)
1938.jpg
1938 (regulacja akwenów w związku z zagospodarowaniem okolicy)

Tutaj fragment innej dyskusji, w czasie której także wspomniano o kanale (to nie jest czasem ten "ocenzurowany" fragment przez PKa?):
viewtopic.php?f=25&t=13310&p=132598&hil ... al#p132598

Wiem, że tych mapek jest sporo, ale wydaje mi się, że dobrze ukazują jak cały obszar zmieniał się na przestrzeni dziejów.

Oczywiście zarówno Bogusia jak i innych użytkowników informuję - macie tylko trzy dni na ewentualne skopiowanie fragmentów map - po tym czasie wszystko usuwam.
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
PKa
Posty: 356
Rejestracja: 15 kwie 2013, o 23:37

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: PKa » 17 cze 2013, o 22:21

sankcje stauowe!
Ostatnio zmieniony 23 cze 2014, o 20:51 przez PKa, łącznie zmieniany 1 raz.
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Stau » 17 cze 2013, o 22:30

PKa pisze:Pozostając w szacunku dla ogromnej wiedzy autorów, poziom wiedzy i jej opisu zawarty w tej publikacji można w/g mnie przyrównać do poziomu wskazania dzielnicy przy rozwiązywaniu portalowych zagadek!
Nie bądź tak surowy - to już dość leciwa książeczka - 1991 rok. Błędów tam nie brakuje, ale jako baza wyjściowa cały czas, mimo wszystko, jest dość przydatna.
PKa pisze:Nie można ściśle trzymać się dat wydawnictwa kartograficznego przy ustalaniu faktów na ich podstawie, należy wskazać zawsze szerszy zakres, tutaj minimum 1855!
Przy AB datę należy cofać o rok (stan z AB 1905 to de facto 1904). W przypadku map pewnie też można by było faktycznie cofać to trochę do tyłu, w tym wypadku orientacyjnie 1856-1865. Jednakże należy też brać poprawkę na to, iż mapy zawierają także błędy, czasami są anachroniczne. Pewności zatem nigdy nie ma w 100%.
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
PKa
Posty: 356
Rejestracja: 15 kwie 2013, o 23:37

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: PKa » 17 cze 2013, o 22:34

"masło maślane"!
Ostatnio zmieniony 23 cze 2014, o 20:51 przez PKa, łącznie zmieniany 1 raz.
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Stau » 17 cze 2013, o 22:40

PKa pisze:
Stau pisze:naturalna rzeczka obecnie nazywana Małą Regaliczką
I jeszcze "Kleine Reglitz" zwana jest Regaliczką lub można ją tłumaczyć dosłownie jako Mała Regalica a nie "masło maślane"!
A to prawda - mój błąd. Już poprawiłem w poprzednim poście, aby nie utrwalać. Dzięki za "przyjazne" zwrócenie uwagi na to uchybienie.
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
Bogus
Posty: 1887
Rejestracja: 3 lis 2004, o 18:48

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Bogus » 19 cze 2013, o 20:02

No to teraz same przyjazne posty.
Schulz pisze: I jeszcze jedno, na planie Nagla z 1866 roku, który przyznaję przeoczyłem, widać przy blokhauzie Nr 3 wylot kanału wodnego. Czyżby kolejny Vorflut . Na innych znanych mi planach nie wykazują go w tym miejscu.
Znalazłem jeszcze jedną mapę z tym kanałem (rok ok. 1862), tym razem w zasobach ZBC Pomerania:
1862-Vorfluth Kanal - ZBC.jpg
PKa pisze:Ściślejsze informacje co do roku wybudowania VK, jego ewentualnego współistnienia z pierwszą trasą stargardzkiej linii kolejowej oraz ostatecznego stanu umocnień przed ich niemal natychmiastową rozbiórką - karygodne marnotrawstwo?! - mogą być zawarte w prasie 19 wieku!
Szukałem w dostępnej w sieci prasie fachowej z tego okresu ale nie znalazłem informacji nt. kanału.
Są natomiast informacje dotyczące samej konstrukcji trasy kolei stargardzkiej przez Międzyodrze z roku 1854.
Zaraz za dworcem linia kolejowa zaczynała się mostem przez Odrę (dł. 265m). Dalej przez Kępę Parnicką szła po estakadzie (Fluhbrücke) dł. 320 m i znów mostem przez Parnicę (dł. 80m). Most ten przechodził dalej w estakadę o długości 1200 m a dopiero przed Regaliczką uformowany był ziemny nasyp kolejowy o dł. 1000 m.
Na estakadach był ułożony jeden tor zaś na mostach dwa.
Stettin-Stargarder Eisenbahn 1854 - Brucken.jpg
Budowę prowadzono w latach 1844 – 46.
Mosty na Odrze, Parnicy i Bryneckim Nurcie były ruchome, dwa pierwsze obrotowe a ten trzeci rozsuwany. Most na Regaliczce i oba na Regalicy były stałe.
Dla zainteresowanych źródła:
"Organ für die Fortschritte des Eisenbahnwesens in technischer Beziehung“, (1854, H. 5 u. 6) str. 185-189.
Zeitschrift für Bauwesen, Jg. 4, H. 1-12 (1854)str.546-547.
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Stau » 19 cze 2013, o 20:43

Bogus pisze:Znalazłem jeszcze jedną mapę z tym kanałem (rok ok. 1862), tym razem w zasobach ZBC Pomerania:

1862-Vorfluth Kanal - ZBC.jpg
Warto zauważyć, że na tej mapce widać odcinek wodny biegnący bliżej późniejszego dworca towarowego, natomiast wydaje się, że brakuje jeszcze oznakowania drugiego odcinka biegnącego równolegle do kolei stargardzkiej.
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.
PKa
Posty: 356
Rejestracja: 15 kwie 2013, o 23:37

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: PKa » 19 cze 2013, o 21:24

[/quote]
Ostatnio zmieniony 23 cze 2014, o 20:52 przez PKa, łącznie zmieniany 1 raz.
Bogus
Posty: 1887
Rejestracja: 3 lis 2004, o 18:48

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Bogus » 20 cze 2013, o 20:41

Prezentowany przez Ciebie układ z dwoma torami pochodzi zdaje się z mapy datowanej na 1879 rok?
Dla sprawdzenia tego drugiego toru kontynuujmy opis trasy, przerwany na Regaliczce. Może coś się wyjaśni?

Most na Regaliczce miał 45m długości. Bezpośrednio za nim szła estakada o dł. 180m a następnie nasyp 1260m, który przechodził ponownie w estakadę o dł. 1500m, która z kolei dochodziła do Regalicy z trzema jej ramionami: Bryneckim Nurtem (Brünnekenstrom); Martwą Wodą (Kahnfahrt) i Cegielinką (Zegglin).
Taki układ nasypów i estakad miał za zadanie umożliwić swobodniejszy przepływ wody podczas powodzi.
Z mostów na Regalicy, szczegółowo opisano tylko most rozsuwany (Schiebebrücke) na Bryneckim Nurcie, z ruchomym drewnianym pomostem długości 5m i szerokości 4,4m (a więc pod jeden tor), który dawał się obrócić o kąt 45 stopni dając prześwit dla statków o szer. 6,5m.

Nie ma tu mowy o drugim takim moście w tym miejscu, a więc jest niezgodność opisu z Twoja mapą – sprawa wymaga zatem dalszych poszukiwań!
Może drugi tor powstał po 1854 roku, z którego pochodzi opis?

A może wyjaśnienie jest ukryte w oryginale, który tu ośmieliłem się tłumaczyć, mimo iż moja znajomość języka niemieckiego jest znikoma?
PKa
Posty: 356
Rejestracja: 15 kwie 2013, o 23:37

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: PKa » 20 cze 2013, o 21:47

rodzinne).
Ostatnio zmieniony 23 cze 2014, o 20:52 przez PKa, łącznie zmieniany 2 razy.
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Schulz » 21 cze 2013, o 02:51

Odpowiedź na wasz problem prawdopodobnie kryje się tu: http://zbc.ksiaznica.szczecin.pl/dlibra ... 7&dirids=1, s. 145.
Bogus
Posty: 1887
Rejestracja: 3 lis 2004, o 18:48

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Bogus » 24 cze 2013, o 17:58

Dzięki Schulz za podpowiedź.
Widzę, że są tam ciekawe informacje o budowie późniejszych, stalowych konstrukcji mostowych w rejonie Miedzyodrza.
Czy to znaczy zatem, że ta druga nitka toru przez Brynecki Nurt na planie z 1879 r. to właśnie początkowa część przebudowy trasy z jedno- na dwutorową oraz z nowocześniejszymi, stalowymi konstrukcjami mostowymi?
Tak mi się wydaje gdyż czytałem, że konstrukcje drewniane okazały się bardzo drogie w utrzymaniu z uwagi na częste uszkodzenia napierającą krą oraz zagrożenie pożarowe (w 1864 r. spalił się kawałek estakady).
Stau
Moderator
Posty: 498
Rejestracja: 1 sie 2009, o 10:19
Lokalizacja: Szczecin - Stary Turzyn

Re: Vorfluth Kanal

Postautor: Stau » 8 sie 2013, o 14:16

W formie ciekawostki/przypomnienia - mapka mostów kolejowych nad Kleine Regalitz (Regaliczką) czy informacje nt. Jeziora Portowego:

viewtopic.php?p=104482
viewtopic.php?t=1265&highlight=kleine+reglitz
viewtopic.php?t=184&highlight=jezioro+portowe

W skrócie zacytuję:
Jsz pisze:Rozebrali mosty w '31, zasypali Kl. Reglitz, i się zrobiło jezioro...
Na planie z 1934 "stary układ" torów jeszcze jest widoczny (może to anachronizm - widać już bowiem Jezioro Portowe).
"Dziki to lud doświadczony w walkach na lądzie i morzu. Przyzwyczajony żyć z rabunku i grabieży. W przyrodzonej jakiejś dzikości - zawsze nieposkromiony" <--- Herbord o mieszkańcach Pomorza - XII wiek.

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 33 gości