(artykuł) Najstarsze nazwy ulic i inne nazwy miejscowe dawn

Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 17 lis 2007, o 22:11

Mam tu pod ręką dwa widoki tego rejonu: litografię z przedstawiająca Bollwerk około 1830 i akwarelę Kugelmanna przedstawiającą Bollwerk w roku 1865. Musiała być jednak malowana rok wcześniej, nim budynki rozebrano.
Załączniki
Bollwerk; 1865
Bollwerk; 1865
Bollwerk; um 1830
Bollwerk; um 1830
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Postautor: Schulz » 18 lis 2007, o 13:57

Bachinstitut pisze:Mam tu pod ręką dwa widoki tego rejonu: litografię z przedstawiająca Bollwerk około 1830 i akwarelę Kugelmanna przedstawiającą Bollwerk w roku 1865. Musiała być jednak malowana rok wcześniej, nim budynki rozebrano.
Nie zrozum mnie źle, ale ta pierwsza litografia, prawdopodobnie reklama firmy Meister, jest fragmentem litografii Gustawa Franka (Gesamansicht Stettins über die Lange Brücke, um 1860, MNS/Graf. 2640). Co do drugiego widoku to E. Gwiazdowska podaje (Widoki Szczecina…, 2001), że Theodor Kugelmann sygnował tą akwarelę „Kugelmann 65”, ale myślę, że jako urodzony w Szczecinie być może namalował ją wcześniej.
Bachinstitut pisze:Twoja propozycja/interpretacja numeracji północnej części parcel Johanniskloster na planie Wellnera jest interesująca. Mógłbyś przysłać teraz część południową - z numerami od 209 do 216?
Tym razem na tapetę wziąłem fotokopię planu z 1811. Przy okazji wyszło, że Waisenhaus (nr 202) muszę przemieścić nieco na południe (w miejsce przyszłego nr Bollwerk 37). Kluczowe jest tu położenie baszty określanej przez C. Fredricha nazwą Witt Kopp [Biała Główka]. Wcześniej sugerowałem się położeniem półbaszty na planie z 1721, ale wygląda na to, że Fredrich miał na myśli okrągłą narożną basztę. Że taka baszta widniała przy Waisenhausie, to widzimy na planie tego budynku (C. Fredrich, Baugeschichte…, 1929, 100; tamże ryc. 23). Nie udało mi się określić numerów zabudowań,, które oznaczyłem jako 2… (?) i 11.. (?).
Załączniki
G. Frank (Gesamansicht Stettins über die Lange Brücke, um 1860, MNS/Graf. 2640), fragment
G. Frank (Gesamansicht Stettins über die Lange Brücke, um 1860, MNS/Graf. 2640), fragment
Grundriss der Stadt Stettin..., 1811), fragment
Grundriss der Stadt Stettin..., 1811), fragment
C. Fredrich, Baugeschichte…, 1929, 100, ryc. 23
C. Fredrich, Baugeschichte…, 1929, 100, ryc. 23
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 18 lis 2007, o 15:30

Schulz pisze:
Bachinstitut pisze:Mam tu pod ręką dwa widoki tego rejonu: litografię z przedstawiająca Bollwerk około 1830 i akwarelę Kugelmanna przedstawiającą Bollwerk w roku 1865. Musiała być jednak malowana rok wcześniej, nim budynki rozebrano.
Nie zrozum mnie źle, ale ta pierwsza litografia, prawdopodobnie reklama firmy Meister, jest fragmentem litografii Gustawa Franka (Gesamansicht Stettins über die Lange Brücke, um 1860, MNS/Graf. 2640).
Bardzo możliwe, zeskanowałem to z „Stettin, so wie es war” Kunkela/Reichowa, nie wgłębiając się zupełnie w szczegóły pochodzenia obrazka.
Schulz pisze:Tym razem na tapetę wziąłem fotokopię planu z 1811. Przy okazji wyszło, że Waisenhaus (nr 202) muszę przemieścić nieco na południe (w miejsce przyszłego nr Bollwerk 37). Kluczowe jest tu położenie baszty określanej przez C. Fredricha nazwą Witt Kopp [Biała Główka]. Wcześniej sugerowałem się położeniem półbaszty na planie z 1721, ale wygląda na to, że Fredrich miał na myśli okrągłą narożną basztę. Że taka baszta widniała przy Waisenhausie, to widzimy na planie tego budynku (C. Fredrich, Baugeschichte…, 1929, 100; tamże ryc. 23). Nie udało mi się określić numerów zabudowań,, które oznaczyłem jako 2… (?) i 11.. (?).
Ten Twój Weisenhaus z Wittem tak mi działa na nerwy, że wydaje mi się, że jednak poprzednia Twoja sugestia z położeniem Weisenhausu 202 jest ładniejsza.
Jeżeli Weisenhaus jest 202, to mnie bardziej by pasował następujący układ:
202 jest na miejscu Neue Königsstraße 3
Witt - na granicy parcel Neue Königsstraße 3 i Bollwerk 37
201 - Neue Königsstraße 4

Co do Twojej propozycji położenia zabudowań Johanniskloster 209-216, to ustosunkuję się później, bo mi się nie podoba. :lol: :lol: :lol:
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 18 lis 2007, o 18:53

Zacznijmy od tego, że do 1854 Johanniskloster w Adreßbuchach nie posiada wyszczególnionej numeracji. Podawana jest tylko informacja: Johanniskloster 195-205 i 207-216 a po niej seria nazwisk, co nie jest dla naszych rozważań zbyt przydatne. Możemy zatem postudiować tylko Adreßbuchy 1855 i 1856 ze starą numeracją, oraz 1857-1862 z nową. W 1863 Altes Johanniskloster już nie istnieje.

Co więc wynika z tego dla numeracji 209-216?

Strona południowa:
- Budynek 216 jest w istocie dość długi, bo istocie składał się chyba z trzech części - 216b, 216 i 216 (w nowej numeracji Johanniskloster 1, 2 i 3).
- Budynek 215 przesunąłbym chyba na wcięcie. On także składał się z dwóch części - 215a i 215 (w nowej numeracji Johanniskloster 4 i 5), z czego 215 oznaczono jak Turnhalle.
- Przesunąłbym kolejne numery 214 (6), 213 (7) i 212 składający się dwóch części - 212a (8) i 212 (9).

Gorzej będzie ze stroną północną.
Mamy tu właściwie dwa budynki:
- 211a i 211(10 i 11): umieściłbym go tam, gdzie Ty umieściłeś 210 i 211(?)
- 210a i 210 (12 i 13): dałbym go przy ścianie szczytowej Johanniskirche, tam gdzie Ty proponujesz 209.
- 209: tu jest problem. W Adreßbuchach ten numer nie występuje. Może więc zatem 209 był zarezerwowany dla samego Johanniskirche? W końcu stary Gertrudkirche też miał własny numer (Große Lastadie 186).

Interesująca jest Twoja lokalizacja numeru 219 - Heligegeisttor!
To tylko Twoja propozycja, czy masz na to jakieś papiery?

Postaram się niebawem załączyć plan
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 18 lis 2007, o 20:03

Dołączam moją propozycję rozkładu budynków Johanniskloster na podtstawie Wellnera.
Zaznaczam, że tylko propozycja. 212-212a można by też przerzucić na drugą stronę i razem z 209 zapchać te znaki zapytania.

Nb. Torney, jutro zapewne masz zaprogramowanego nowego Schulza. Tylko ja jakby nie dokończyłem z nim dyskusji. Tego nowego się pewnie nie da przesunąć?
Załączniki
Johanniskloster
Johanniskloster
Ostatnio zmieniony 18 lis 2007, o 20:09 przez Bachinstitut, łącznie zmieniany 1 raz.
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Torney
Posty: 8630
Rejestracja: 16 wrz 2004, o 13:57

Postautor: Torney » 18 lis 2007, o 20:09

Bachinstitut pisze:Tego nowego się pewnie nie da przesunąć?
Dla Ciebie wszystko, dyskutujcie dalej ;).
Erich-Falkenwaldergesellschaft
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 18 lis 2007, o 20:13

Torney pisze:
Bachinstitut pisze:Tego nowego się pewnie nie da przesunąć?
Dla Ciebie wszystko, dyskutujcie dalej ;).
Tak sobie pomyślałem, że pewnie będziemy jeszcze toczyli boje o Heilgegeiststraße i Heilgegeisttor. Mogłoby się przeciągnąć niechcący a wtedy byłyby dwa artykuły do komentowania o tym samym tytule.
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Postautor: Schulz » 18 lis 2007, o 23:24

Bachinstitut pisze:Dołączam moją propozycję rozkładu budynków Johanniskloster na podtstawie Wellnera...
...Nb. Torney, jutro zapewne masz zaprogramowanego nowego Schulza. Tylko ja jakby nie dokończyłem z nim dyskusji. Tego nowego się pewnie nie da przesunąć?
Teraz się podłączyłem (znowu mam dyżur) i już mogę potwierdzić, że niestety nie uda mi się wysłac kolejnego artykułu, zadowolony?
Jednak wrócilismy do starego Wellnera, i dobrze, bo on mi sie bardziej pokrywa z moimi dotychczasowymi ustaleniami. Ten układ ciągu 212-216 nie ja wymysliłem, ale tak zapisał autor planu z 1811 (von Jost - Grundriss der Stadt Stettin innerhalb den Festugswerken und deren neuen Bezirks-Eintheilung). Ten Twój 211 to jednak może być 210, tak to odczytuję, a pod spodem te 210 ma chyba "a" i "b". Wtedy jednak 211 byłby tam, gdzie zapisałem to "2.. (?)". Na 219 nie mam papierów, to kwestia mojego szkła powiększającego i podwójnych okularów, no i w oryginale ostatnia cyferka to 9, więc wychodzi mi 219. A..., zapomniałem o 209, u Josta jest przyklejony do ściany szczytowej Johanniskirche. Kościołowi numeru nie nadał, pomijam rzymską cyferkę VIII, ale to wynika z legendy do planu.
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 19 lis 2007, o 05:49

Schulz pisze:
Bachinstitut pisze:Dołączam moją propozycję rozkładu budynków Johanniskloster na podtstawie Wellnera...
...Nb. Torney, jutro zapewne masz zaprogramowanego nowego Schulza. Tylko ja jakby nie dokończyłem z nim dyskusji. Tego nowego się pewnie nie da przesunąć?
Teraz się podłączyłem (znowu mam dyżur) i już mogę potwierdzić, że niestety nie uda mi się wysłac kolejnego artykułu, zadowolony?
:lol: :lol: :lol:
Schulz pisze: Jednak wrócilismy do starego Wellnera, i dobrze, bo on mi sie bardziej pokrywa z moimi dotychczasowymi ustaleniami. Ten układ ciągu 212-216 nie ja wymysliłem, ale tak zapisał autor planu z 1811 (von Jost - Grundriss der Stadt Stettin innerhalb den Festugswerken und deren neuen Bezirks-Eintheilung). Ten Twój 211 to jednak może być 210, tak to odczytuję, a pod spodem te 210 ma chyba "a" i "b". Wtedy jednak 211 byłby tam, gdzie zapisałem to "2.. (?)". Na 219 nie mam papierów, to kwestia mojego szkła powiększającego i podwójnych okularów, no i w oryginale ostatnia cyferka to 9, więc wychodzi mi 219. A..., zapomniałem o 209, u Josta jest przyklejony do ściany szczytowej Johanniskirche. Kościołowi numeru nie nadał, pomijam rzymską cyferkę VIII, ale to wynika z legendy do planu.

Takiś Ty sprytny!
Ciekawe posunięcie.
To teraz postudiuj sobie Plan Friedricha Nalega. (Tylko skąd ja go mam?)
Datował bym go na ok. 1859.
Ciekawe jest położenie budynków 17 i 18 (202 i 201). Ciekawe, na ile ten Nagle był wiarygodny.
Ten 17 (202) on lokuje bardziej na południe, jak w Twojej propozycji z wczoraj z 13.57. Ale na moje znaki zapytania nie daje odpowiedzi.
Więc co Ty na to?
Mam jeszcze potem coś na deser. Bardziej pytajnego, niż twierdzącego.

Drodzy userzy! My tu sobie z Schulzem używamy zamiennie dwóch numeracji z przed i po 1957, stąd pewien pozorny chaos, proszę o zachowanie należytego spokoju i cierpliwości. Mamy jeszcze trochę rejonów do opertraktowania, to może trochę potrwać.
Załączniki
Stettin 1859, Nagel
Stettin 1859, Nagel
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Bartosz
Expert
Posty: 8809
Rejestracja: 7 cze 2004, o 17:56
Lokalizacja: Stettin

Postautor: Bartosz » 19 lis 2007, o 06:24

Bachinstitut pisze:My tu sobie z Schulzem używamy zamiennie dwóch numeracji z przed i po 1957
No wreszcie coś powojennego :lol:.
Erich-Falkenwaldergesellschaft
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 19 lis 2007, o 07:10

Bartosz pisze:
Bachinstitut pisze:My tu sobie z Schulzem używamy zamiennie dwóch numeracji z przed i po 1957
No wreszcie coś powojennego :lol:.
:lol: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol:
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Postautor: Schulz » 20 lis 2007, o 01:43

Bachinstitut pisze: ...To teraz postudiuj sobie Plan Friedricha Nalega. (Tylko skąd ja go mam?)
Datował bym go na ok. 1859.
Ciekawe jest położenie budynków 17 i 18 (202 i 201). Ciekawe, na ile ten Nagle był wiarygodny.
Ten 17 (202) on lokuje bardziej na południe, jak w Twojej propozycji z wczoraj z 13.57. Ale na moje znaki zapytania nie daje odpowiedzi.
Więc co Ty na to?...
Wygląda na to, że mamy problem z numerem 18 i 19, czyli 200 i 201. Co do nr 17, to wolałbym, żeby wrócił z bardziej na południe na bardziej na północ, czyli obok, tak jak to jest na planie z 1721 (tak jak to oznaczyłem jako [17]).
Załączniki
tabelka otrzymana swego czasu od BI
tabelka otrzymana swego czasu od BI
tabelka Schulza po otrzymaniu swego czasu danych od BI
tabelka Schulza po otrzymaniu swego czasu danych od BI
Zabudowa Johannis-Kloster w roku 1858
<br />(fragment planu prawdopodobnie wzorowany na Friedrichu Naglu)
Zabudowa Johannis-Kloster w roku 1858
(fragment planu prawdopodobnie wzorowany na Friedrichu Naglu)
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 20 lis 2007, o 11:48

No dobrze. Załączam nową wersję planu.
Na zielono - numeracja Johanniskloster w latach 1857-1862.
Numerację Mönchenbrückstraße faknąłem, bo nie jest nam na razie potrzebna.
Kompromis: zamieniłem numery 17 (202) i 18 (201) ze sobą. Teraz lepiej?
Prawdę mówiąc, to myślałem, że będziesz się bardziej upierał przy swoim z tymi budynkami 211 i 210, niż tam mi potakiwał.
W dalszym ciągu nie mam odpowiedzi na trzy budynki ze znakami zapytania. Masz jakieś propozycje?

Drobiazg.
W Twoim poście z 18 listopada, z godziny 13.57 masz na planie z 1811 wątpliwości co budynku oznaczonego „2.. (?)”. Na planie są też tam dwa inne klamoty: jeden kwadratowy drugi w kształcie litery „L”. W tym rejonie był Waschanstalt (pralnia). Na razie nie zastanawiałem się, kiedy to rozebrali, może dopiero w 1896, wtedy kiedy Garnizon-Lazareth, a w każdym razie po 1880.

Jeśli więc nie masz nic przeciwko takiej numeracji Johanniskloster, to przejdziemy do omawiania następnego problemu. Po Twojej odpowiedzi, napiszę co mnie nurtuje.
Załączniki
Johanniskloster - wersja 2.0
Johanniskloster - wersja 2.0
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft
Awatar użytkownika
Schulz
Expert
Posty: 1381
Rejestracja: 10 lis 2005, o 22:16
Lokalizacja: Stettin-Scheune, Berliner Chaussee

Postautor: Schulz » 20 lis 2007, o 19:44

Bachinstitut pisze:Prawdę mówiąc, to myślałem, że będziesz się bardziej upierał przy swoim z tymi budynkami 211 i 210
To nie było potakiwanie, po prostu naniosłem na posiadany przeze mnie planik z 1858 (to taki niby F. Nagel), by zobaczyć jak wygląda Twoja wersja (stąd te tabelki i moja konkluzja). W dalszym ciągu upieram się przy umiejscowieniu 209 na ścianie szczytowej Johanniskirche, także 210 (a,b) poniżej. Gorzej z miejscem pobytu nr 211. Zrobiłem w miarę wyostrzone skany cytowanych przeze mnie wcześniej fragmentów planów z 1811 i 1847. Sam widzisz, co widać, na jednym niby w kolejności, ale brak 211 (1811). Na drugim tylko kilka numerów (1847) – ale za to 202, 200 i 197 znowu zmieniły miejsce postoju. I gdzie tu prawda?
Co do tych potrójnych znaków zapytania. Wydaje mi się, że to kwestia wyburzeń, które nastąpiły w połowie XIX w. (wyburzenie średniowiecznych krużganków klasztornych, to te bliżej kościoła). Co do tych w okolicy nr 189, to z widoków Lütkego wynika, że jakieś zabudowania tam stały, i to nawet dosyć spore. Chociaż porównując obydwa widoki (jeden jest z 1839, drugi z ok. 1840), to przed tymi dwoma wysokimi budynkami też widać pusty plac, ale to chyba bardziej na prawo od tych znaków zapytania. No i sprawa tego „2.. (?)”.Garnizon-Lazareth powstał bardziej na lewo, a poza tym ok. 1811 było tam jeszcze wcięcie rzeki. Wyostrzyłem trochę skan tego rejonu i jest to na pewno trzycyfrowy numer na 2.., i chyba jednak 222 (ja wiem, że potem był to Garnison-Bäckerei).
Załączniki
Grundriss der Stadt Stettin..., 1811), fragment
Grundriss der Stadt Stettin..., 1811), fragment
fragment planu z 1842 (A. Pawlak, Szczecin-miasto szczecinian. Plac Tobrucki i najstarsze szczecińskie pocztówki, s. 14)
fragment planu z 1842 (A. Pawlak, Szczecin-miasto szczecinian. Plac Tobrucki i najstarsze szczecińskie pocztówki, s. 14)
Oberwiek von der Seite der Langen Brücke aus, L.E. Lütke, um 1840
Oberwiek von der Seite der Langen Brücke aus, L.E. Lütke, um 1840
Gesamtansicht Stettins mit der St. Johannis-Kirche, L.E. Lütke, 1839  (fragment)
Gesamtansicht Stettins mit der St. Johannis-Kirche, L.E. Lütke, 1839 (fragment)
Awatar użytkownika
Bachinstitut
Expert
Posty: 11311
Rejestracja: 22 cze 2004, o 17:54

Postautor: Bachinstitut » 20 lis 2007, o 23:41

Schulz pisze: W dalszym ciągu upieram się przy umiejscowieniu 209 na ścianie szczytowej Johanniskirche, także 210 (a,b) poniżej. Gorzej z miejscem pobytu nr 211. Zrobiłem w miarę wyostrzone skany cytowanych przeze mnie wcześniej fragmentów planów z 1811 i 1847. Sam widzisz, co widać, na jednym niby w kolejności, ale brak 211 (1811). Na drugim tylko kilka numerów (1847) – ale za to 202, 200 i 197 znowu zmieniły miejsce postoju. I gdzie tu prawda?
No to powiedzmy, że każdy zostaje przy swoim.
Od bardzo dawna szukam rozwikłania tego problemu i przeryłem dużo. Niestety, numeracje na planach w skalach 1:5000 się wykluczają, a przyzwoitego planu w lepszej skali brak.
Schulz pisze:Co do tych potrójnych znaków zapytania. Wydaje mi się, że to kwestia wyburzeń, które nastąpiły w połowie XIX w. (wyburzenie średniowiecznych krużganków klasztornych, to te bliżej kościoła). Co do tych w okolicy nr 189, to z widoków Lütkego wynika, że jakieś zabudowania tam stały, i to nawet dosyć spore. Chociaż porównując obydwa widoki (jeden jest z 1839, drugi z ok. 1840), to przed tymi dwoma wysokimi budynkami też widać pusty plac, ale to chyba bardziej na prawo od tych znaków zapytania..
Właśnie o Lütkego chciałem Cię zapytać na deser. Nie rozumiem, co tam się dzieje aż do Meistera.
Schulz pisze: No i sprawa tego „2.. (?)”.Garnizon-Lazareth powstał bardziej na lewo, a poza tym ok. 1811 było tam jeszcze wcięcie rzeki. Wyostrzyłem trochę skan tego rejonu i jest to na pewno trzycyfrowy numer na 2.., i chyba jednak 222 (ja wiem, że potem był to Garnison-Bäckerei).
Na szczęście numeracja Am Heiligegeisttor i Heiligegeiststraße jest w miarę jednoznaczna, a układ budynków nie podlega dyskusji - jest dobry plan tego terenu w skali 1:500.
Nurtuje mnie tylko te 218 i 219. A jak już tu jesteśmy, to mam pytanie. Rödenberg 230 to jakaś budka przyklejona do 231-235?
Erich-Falkenwalder-Gesellschaft

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 72 gości

cron