Strona 4 z 5

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 17 maja 2011, o 18:12
autor: Gambit
No i na tym z 47go jest ciekawostka w postaci dzielnicy o nazwie Gołęcin :) Jest także naniesiony Dworzec Gołęcin, którego na planie z artykułu nie ma naniesionego.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 17 maja 2011, o 22:35
autor: Bogus
Idąc słusznym tropem Schulza przyjrzyjmy się numerowi wydawniczemu samego spisu ulic. Jak widać na załączonym skanie jest to Nr 63 10. 45. 9000.Porównajmy powyższy zapis z numerem planu miasta: X. 00613 X. 45 10000.
Mimo pewnych rozbieżności w zapisie, można doszukiwać się analogii gdyż oba dokumenty drukowano w tej samej drukarni.
Oba zapisy składają się z trzech członów: pierwszy może być numerem zlecenia, drugi datą zlecenia bądź wydania, trzeci zaś to zapewne nakład.
Jeśli te przypuszczenia są prawdziwe, to między numerem zlecenia spisu (63) a numerem zlecenia planu (613) jest duża różnica, co wskazywałoby, że nie były one drukowane razem.
Tezę tę potwierdza również różnica w nakładzie obu pozycji (odpowiednio 9000 i 10000 egz.).
Stąd wniosek, że prezentowany w artykule plan nie jest przynależny do spisu ulic Kijowskiego.
A zatem nie ustawajmy w poszukiwaniach jeszcze starszego planu Szczecina.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 17 maja 2011, o 23:56
autor: Stau
Bogus pisze:1.Plan, nad którym się pastwimy w tym wątku. Powstał wcześniej od pozostałych gdyż widnieje tu błędnie opisana ul. Unii Lubelskiej (nosi nazwę Asnyka). Błąd ten został poprawiony w kolejnych wersjach planu.
2.Plan pochodzący ze zbiorów Bogusława Tomaszewskiego (znajdziemy go w galerii w dziale Plany, mapy, panoramy > Szczecin 1900-1945 - Plany miasta, podpisany jako Szczecun około 1945 r.) w którym gołym okiem widać naniesioną korektę nazwy ul. Unii Lubelskiej.
3.Plan z działu galerii Plany, mapy, panoramy > Szczecin po 1945 - Plany miasta podpisany jako Plan miasta, 1946 r., w którym oprócz korekty nazwy ul Unii Lubelskiej naniesiono także kwartały do wyburzenia.
Plany - "trójka" różni się od "jedynki" dość znacznie, nie wspominając już o dokładnej dacie sporządzenia, a numery są takie same X 00613...

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 18 maja 2011, o 14:05
autor: Schulz
Schulz pisze: …uważam, że zarówno plan główny, jak i "Mały plan" zostały wydane pod koniec 1945 lub na początku 1946 roku.
Bogus pisze: …prezentowany w artykule plan nie jest przynależny do spisu ulic Kijowskiego. A zatem nie ustawajmy w poszukiwaniach jeszcze starszego planu Szczecina.
W tzw. międzyczasie przyjrzałem się, co na ten temat mówią bardziej zorientowani. I tak Cezary Kijowski, syn Józefa Kijowskiego w notce biograficznej, umieszczonej w Encyklopedii Szczecina, pisze, że w 1945 jego ojciec wydał własnym nakładem pierwszy polski plan Szczecina z geograficznym skorowidzem nazw. Z kolei Wiadomości Szczecińskie z dnia 30.09.1945 (nr 38) podają, że: „niebawem ukaże się w sprzedaży Spis ulic miasta Szczecina”, z czego „część broszur wydana będzie dla użytku władz i urzędów bez planu miasta”. Natomiast „Spis” wraz z planem dla „szerszej publiczności” ukaże się po pewnym czasie (?). Mam nieodparte wrażenie, że wspomniana przez Vitalisa broszura Kijowskiego o nazwie: „Spis nazw, ulic, placów, wysp, rzek i kanałów miasta portowego Szczecina”, to ta sama, zapowiedziana przez Wiadomości Szczecińskie. Idąc dalej tym tropem nie można zaprzeczyć, że wspomniany przez C. Kijowskiego plan, jako dodatek do „Spisu-skorowidzu” jest właśnie omawianym przez nas planem z 1945[1954], a właściwie jest nim jeden z trzech ujawnionych w trakcie dyskusji. Świadczy o tym zbieżna z planami lokalizacja poszczególnych nazw, o czym wspomniał Vitalis, a przekonać się może każdy, zaglądając do biblioteki sedina.pl.
Co do numeracji planów i innych publikacji. wspomnianej przeze mnie w poprzednim poście i poddanej analizie przez Bogusa. Przeleciałem inne dostępne mi publikacje z lat 1945-47, wydane m.in. w Szczecinie (X), w Warszawie (B), w Łodzi (D), czy na terenie Wielkopolski (K). Wygląda na to, że jakiś urząd (Urząd Informacji i Propagandy?) centralnie nadawał odpowiednie literki, by mieć nad tym kontrolę. Ta niska numeracja „Spisu” wynika wg mnie z tego, że w międzyczasie, zanim doszło do jego publikacji, miejscowe drukarnie (Drukarnia Państwowa nr 1, Drukarnia Zarządu Miejskiego, Drukarnia Polskie Pismo i Książka) drukowały całą parą kolejne zlecenia na różnego rodzaju broszury, pocztówki, informatory (o czym czytamy m.in. w ESzcz, t. 2., w haśle „Polskie Pismo i Książka, Spółdzielnia Wydawnicza”). Informują o tym także Wiadomości Szczecińskie z dnia 5.10.1945 (nr 39), gdzie czytamy, że prez. Zaremba otrzymał w darze pamiątkowy album pocztówek szczecińskich.
Reasumując - wydaje się, że starszego polskiego planu Szczecina raczej nie ma, a najstarszym jest omawiany w naszej dyskusji, tylko tak jakoś dziwnie długo wydawany. A co do tych korekt, czy to kwestia druku, czy są to ręczne poprawki? No i te byle jak zaznaczone linie tramwajowe na niektórych odcinkach na planach z galerii sediny. Sprawiają wrażenie, jakby rysowano je odręcznie. Przy okazji gratulacje dla Bogusa:
Bogus pisze:Kolejny kwiatek: na mapie widzę dwie ulice Owocowe. Czy rzeczywiście Asnyka nosiła kiedyś taką nazwę? Wydaje się, że nie jest to zwykła pomyłka drukarska, bo ul. Asnyka z kolei można znaleźć w miejscu obecnej Unii Lubelskiej.
jeżeli nie jest to błąd w druku, to może wnieść poprawkę do publikacji prof. Białeckiego, w której tego nie odnotowano.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 18 maja 2011, o 16:43
autor: Bogus
No, Schulz - pełen szacunek za dociekliwość w dążeniu do prawdy historycznej.
Niemal zostałem przekonany.
Dajcie mi jeszcze tylko odpowiedź na pytanie: dlaczego spis wydawany częściowo bez planu ma mniejszy nakład niż sam plan?

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 19 maja 2011, o 21:28
autor: Stau
Przytoczę raz jeszcze fragment artykułu Grzelaka:

"Efektem prac komisji był Spis nazw ulic, placów, wysp, rzek i kanałów miasta portowego Szczecina, broszura, która ukazała się w październiku 1945 roku. Stanowiła ona załącznik do pierwszego polskiego planu Szczecina, który władze miejskie wówczas wydały".

Datowanie, co zrozumiałe, pojawia się na podstawie zapisu:
datowanie X.jpg
datowanie X.jpg (17.89 KiB) Przejrzano 21415 razy
Co ciekawe, drugi badacz tego zagadnienia, Szymon Bursewicz nie jest już taki pewny: "Spis nazw: ulic placów, wysp, rzek i kanałów miasta portowego Szczecina, Szczecin br, 5-33. Broszura ta wydana w roku 1945 przez Księgarnię Naukową J. Kijowskiego w Szczecinie zawiera spis nazw polskich i nazw niemieckich z polskimi odpowiednikami. Zapewne spisowi temu towarzyszył plan, do którego nie dotarłem."

Z drugiej strony, co innego mówią "kwadraty" na samej mapie, które mogą się kojarzyć jedynie z przypisaniem do określonego miejsca na planie:
datowanie XY.jpg
Na dwoje babka wróżyła. Informacja z "Wiadomości Szczecińskich" nie ma żadnego potwierdzenia. Przekopałem dzisiaj "Kuriery Szczecińskie" z okresu X 45 - XII 45 (cały 1945 innymi słowy). Nie ma ani zdania na temat planu Szczecina i drugiej wersji spisu (chyba, że przeoczyłem)...

Można jedynie postawić kolejną tezę, że do pierwszego "Spisu" (broszury dla władz) nie dodano mapy. Potem (XI-XII 1945) wydano drugi "Spis" z planem Szczecina. Mnie najbardziej zadziwia to, że wszystko, co wychodziło w tamtym czasie, opisywano "X 45" - trzy, różne mapy miasta oraz spis (być może "niekompatybilny" z żadnym z planów) mają dokładnie ten sam miesiąc i rok...

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 19 maja 2011, o 22:40
autor: Schulz
Schulz pisze: Omawiany przez nas plan ma numer X 00613, „Mały plan Szczecina” – X 00623.
[...] Osobiście uważam, że zarówno plan główny, jak i "Mały plan" zostały wydane pod koniec 1945 lub na początku 1946 roku.
Stau pisze:Przekopałem dzisiaj "Kuriery Szczecińskie" z okresu X 45 - XII 45 (cały 1945 innymi słowy). Nie ma ani zdania na temat planu Szczecina i drugiej wersji spisu (chyba, że przeoczyłem)...
Biorąc pod uwagę powyższe dochodzę do wniosku, że plan główny być może wyszedł na początku 1946 roku. Pomiędzy 00613 a 00623 jest niewielka różnica, został więc do przejrzenia "Kurier Szczeciński" z okresu styczeń-kwiecień 1946...

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 20 maja 2011, o 23:15
autor: Stau
Schulz pisze:Biorąc pod uwagę powyższe dochodzę do wniosku, że plan główny być może wyszedł na początku 1946 roku. Pomiędzy 00613 a 00623 jest niewielka różnica, został więc do przejrzenia "Kurier Szczeciński" z okresu styczeń-kwiecień 1946...
Ja na pewno sprawy nie odpuszczę i zajrzę do wymienionych przez Ciebie numerów w wolnej chwili.

Pytanie tylko - „Mały plan Szczecina” – X 00623 - coś więcej możesz powiedzieć o tym planie? Rok wydania pewnie trudno określić (tzn. trudno odczytać z tej kiepskiej jakościowo wersji), ale np. czy czymś różni się od mapy, którą tutaj analizujemy (UM 1954) - w sensie nazewnictwa ulic??

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 21 maja 2011, o 00:10
autor: Schulz
„Mały plan miasta Szczecina i przewodnik po urzędach” ma numer X 00623. Jak wspomniałem w poprzednich postach, publikacja „Polska flaga w Szczecinie”, której autorem jest Piotr Zaremba ma nr X 01013. Ze słowa wstępnego wydawcy do czytelnika wynika, że wydano ją z inicjatywy Komitetu Obchodu „Trzymamy Straż nad Odrą” w kwietniu 1946 roku. Wniosek prosty, „Mały plan” wydano przed kwietniem 1946. Jest tu plac Teatralny, ulica Zaolziańska (siedziba PSS) i wiele innych ulic zbieżnych ze skorowidzem Józefa Kijowskiego. Został niezbyt fachowo skserowany w czterech egzemplarzach A4.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 24 maja 2011, o 23:48
autor: Stau
Przeszukałem te Kuriery - nie znalazłem niczego odnośnie do planu. Oczywiście mogłem coś przeoczyć, bo maglowanie mikrofilmów z kilku miesięcy, w tak krótkim czasie, wymaga jednak sporej skrupulatności.

Zwróciłem uwagę na ciekawą informację odnośnie do tablic z nazwami ulic. Autor tekstu narzekał, że "polskie blachy"" są jedynie w centrum, nie ma natomiast takowych w dzielnicach oddalonych od śródmieścia. Chwalono w artykule tempo prac przy usuwaniu innych, niemieckich śladów przeszłości (źródło - Kurier z IV/V 1946 roku).

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 10 sty 2012, o 18:52
autor: Bogus
Schulz pisze: (...) dochodzę do wniosku, że plan główny być może wyszedł na początku 1946 roku. Pomiędzy 00613 a 00623 jest niewielka różnica, został więc do przejrzenia "Kurier Szczeciński" z okresu styczeń-kwiecień 1946...
I znów Schulz ma pewnie rację.
Jako potwierdzenie daty wydania "planu głównego" niech posłuży cytat z artykułu Bolesława Wolnego pt. „60 lat geodezji w polskim Szczecinie” http://www.geodezja-szczecin.org.pl/Gra ... ierwsi.pdf :

„W październiku [1945] Oddział Pomiarów wykonał szczegółowy, polski plan miasta w skali 1:20000. Postępy prac redakcyjnych i kreślarskich z zainteresowaniem śledził osobiście prezydent Piotr Zaremba, przyznając się później niejako do współautorstwa tego dzieła.
Plan ten, dla dzielnic centralnych, wydano drukiem kolorowym w lutym roku następnego.”

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 10 sty 2012, o 19:42
autor: Schulz
Bogus pisze:
Schulz pisze: (...) dochodzę do wniosku, że plan główny być może wyszedł na początku 1946 roku. Pomiędzy 00613 a 00623 jest niewielka różnica, został więc do przejrzenia "Kurier Szczeciński" z okresu styczeń-kwiecień 1946...
I znów Schulz ma pewnie rację...
Miałem rację, ale wyczytałem to w wspomnieniach Piotra Zaremby, cyt.:
"Pierwszy plan polskiego Szczecina, wydany wielobarwnie w końcu 1945 roku, ukazał sie w sprzedaży w lutym 1946 roku: był to plan zupełnie porządny, stanowiący wielką pomoc dla naszego osadnictwa. Opracowany przez geodetę Tadeusza Rąpa, oddał on od razu ogromne usługi; sam inspirowałem jego powstanie, przeprowadzając również jego szczegółową korektę oraz pokonując trudności druku. Ciekawa jest wzmianka, która zapisałem w swym dzienniku pod datą 1 lutego 1946, gdyż tego dnia byłem w odwiedzinach u prezydenta Krakowa: „Daję im polski plan Szczecina, a oni mi w zamian niemiecki plan Krakowa z okresu okupacji, bo nowego jeszcze nie mają”.]"
Źródło: P. Zaremba, Szczecińskie lata 1946-1948. Poznań 1970, s. 34; także Wspomnienia Prezydenta Szczecina 1945-1950. Poznań 1977, s. 354.
W cytowanym tekście podkreślono zdanie dodane przez Zarembę w wydaniu z 1977 roku.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 10 sty 2012, o 21:57
autor: Stau
No proszę - a już myślałem, że będzie to kolejna nierozwiązana "zagadka przeszłości" :). Zaraz zajrzę do wspomnień Zaremby. Dziwi mnie jednak, że ta dość istotna sprawa została przemilczana w prasie (chyba, że przeoczyłem).

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 sty 2012, o 16:54
autor: secessionlove
Gambit pisze:No i na tym z 47go jest ciekawostka w postaci dzielnicy o nazwie Gołęcin :) Jest także naniesiony Dworzec Gołęcin, którego na planie z artykułu nie ma naniesionego.
Odnoszę wrazenie, że to poznaniacy nadali tej dzielnicy nazwę Golęcin, bo w poznaniu też jest ta sama nazwa. Na planie z 1945 roku jest właśnie Golęcin, ale na późniejszych już występuje jako Golęcino. Natomiast została do dziś pamiątka, czyli8 nazwa Zajezdnia Golęcin.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 sty 2012, o 18:30
autor: Bogus
Tym razem to jednak nie sprawka poznaniaków.
Jak podają uczeni w piśmie, wieś nosiła w XIII-w. dokumentach swojsko brzmiącą nazwę villa Golazin.