Strona 3 z 5

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 00:18
autor: Stau
Nie jestem przekonany czy nazwa "Łękno" funkcjonowała w 1945 roku. Dzielnice Szczecina, po przejęciu miasta przez władze polskie, przemianowano za "Atlasem nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej" Kozierowskiego z lat 30 XX wieku. Prezydent Piotr Zaremba pisze nawet we wspomnieniach, że sam dokonał tego dzieła. Dodaje także, że brakowało trzech nazw, zatem je po prostu... wymyślił (chodziło o Turzyn, Niemierzyn i Pogodno).

Nazwa Westend, jako młoda i sztucznie nadana przez spółkę Quistorpa, nie mogła chyba widnieć w "Atlasie". Reasumując, wydaje mi się, że pierwotnie właśnie "Pogodnem" nazywano nie tylko dawne, niemieckie Braunsfelde, Neu Westend, Ackermann'shöhe, ale także sam Westend. Dlatego właśnie stację kolejową nazwano początkowo (X 1945) w ten sposób.

W "Szczecinie Starym i Nowym" pojawiła się hipoteza, iż nazwa "Łękno" została przeniesiona z Wielkopolski. Wątpię, aby stało się to już w 1945 roku.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 00:58
autor: vitalis
Piękna dyskusja. Tak jest to plan z X 1945. Umieszczony on był w " broszurze '', liczącej 50 stron,

o nazwie: Spis nazw, ulic, placów, wysp, rzek i kanałów miasta portowego Szczecina

Wydawca: Księgarnia Nakładowa Józefa Kijowskiego w Szczecinie

Drukarnia Państwowa I, Szczecin ul. Podgórna 50

Dodam jeszcze, wspomnienie o p.Józefie Kijowskim: patrz tu: http://sedina.pl/wordpress/?p=1495&upm_export=print

Aby, potwierdzić że jest to plan z X 1945, przykładowo: ul.Sarnia H.J.4, w spisie str.12, na planie, też H.J.4, i.t.d.

Załączniki:

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 10:15
autor: Busol
Przekazuję informacje ze strony Urzedu:
Szanowni Państwo,

chciałem bardzo serdecznie podziękować za dyskusję. Dzisiaj zmienimy oznaczenie planu na 1945 roku. Równocześnie pragnę Państwa poinformować, że inicjatywa opublikowania planów została zrealizowana przez nas na podstawie tego co wiemy, a nie solidnych badań historycznych. Niestety, nikt z nas nie jest fachowcem w tej dziedzinie i nie jest w stanie zweryfikować posiadanych zasobów. Stąd współpraca z portalem. Lepszym jednak jest opublikowanie posiadanych zasobów, niż chowanie ich głęboko do szuflady. Z tego właśnie względu zdecydowaliśmy się na publikację planu, nieśmiało licząc, że ewentualne niedostatki wyjdą w praniu i nie zaszkodzą sprawie. Jeszcze raz dziękuję.

Andrzej Feterowski
Wydział Informatyki
ja też dziękuje za dyskusję...

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 14:04
autor: Bogus
vitalis pisze:Piękna dyskusja. Tak jest to plan z X 1945. Umieszczony on był w " broszurze '', liczącej 50 stron, o nazwie: Spis nazw, ulic, placów, wysp, rzek i kanałów miasta portowego Szczecina (...)
Vitalis, czy znasz jakieś fakty potwierdzające te tezę?

Encyklopedia Szczecina pod hasłem Kijowski Józef podaje, że kierował on komisją nadającą nazwy ulic i że jako pierwszy własnym nakładem wydał spis ulic i mapę.

I tu nasuwają się moje wątpliwości czy prezentowany plan jest rzeczywiście załącznikiem do rzeczonego spisu.
Mimo wszystko są pewne rozbieżności między oboma dokumentami:
- na planie nie ma informacji o wydawcy, co nie daje gwarancji, że oba dokumenty tworzyły całość.
- ul. Hryniewieckiego w spisie występuje jako Przeładunkowa a na planie nazwę ma dzisiejszą.
- niektóre nazwy ze spisu nie występują na planie, jak np. wzg. Cejnowy (Ottos Höhe), Morskie Oko (Westedsee), park Paderewskiego (?), ulice: generała Roji (Schwarzowerweg), admirała Sierpinka (?), Ślepa (Robertstr.), księdza Kujota, Podwale.

Ale wszystkie te nieścisłości czy przeoczenia nie osłabiają mojego przekonania, że plan pochodzi z 1945 a nie z 1954 r.
Nie jestem tylko przekonany, że jest to najstarszy plan powojennego Szczecina, wydany razem ze spisem.

Wspomniany pierwszy spis polskich nazw ulic mamy też w BIBLIOTECE: Czytelnia > Spis nazw ulic, placów, wysp, rzek i kanałów miasta portowego Szczecina

I na koniec jeszcze podziękowania z mojej strony za udostępnienie na portalu tylu ciekawych planów miasta.
Czekamy na więcej. :)

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 14:35
autor: Busol
Bogus pisze:I na koniec jeszcze podziękowania z mojej strony za udostępnienie na portalu tylu ciekawych planów miasta.Czekamy na więcej. :)
Ciekawe to czekają na tajnym dysku sedina.pl ale nie wiem czy i kiedy uda sie uzyskać zgode na ich publikację. m.in. tego też dotyczy nasza wspólpraca z Wydziałem Informatyki UM. :)

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 14:50
autor: maciozw
Busol pisze:Ciekawe to czekają na tajnym dysku sedina.pl ale nie wiem czy i kiedy uda sie uzyskać zgode na ich publikację. m.in. tego też dotyczy nasza współpraca z Wydziałem Informatyki UM. :)
Czyżby były opory ze strony Urzędu? Jeśli tak jest, to dziwna to postawa. Dlaczego zabrania się publikacji? Prywatnego zbieracza to jeszcze jestem w stanie zrozumieć, ale urząd?

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 15:30
autor: Busol
maciozw pisze:Czyżby były opory ze strony Urzędu? Jeśli tak jest, to dziwna to postawa. Dlaczego zabrania się publikacji? Prywatnego zbieracza to jeszcze jestem w stanie zrozumieć, ale urząd?
Uściślę, bo zaraz rozwinie sie nieprawdziwa teoria spiskowa :)
Tłumaczę:

Urząd chce opublikować - co widać na gis.um.szczecin.pl
My mamy materiały
Zgodę musi wydać instytucja trzecia

Temat skomplikowany ale moze sie uda...

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 17:38
autor: Stau
Wyjaśniła się kwestia dworca Westend.
dzielnice.jpg
dzielnice.jpg (84.76 KiB) Przejrzano 18674 razy
Jak widać brakuje Łękna. Zatem można potwierdzić, iż obszar ten "przejęło" Pogodno, stąd i ówczesna nazwa dworca.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 17:48
autor: mirekjot
Niezle. Brodow i Wasow. Czyzby w komisji nazewniczej jakis fryzjer brylowal? :lol:

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 17:53
autor: Stau
mirekjot pisze:Niezle. Brodow i Wasow. Czyzby w komisji nazewniczej jakis fryzjer brylowal? :lol:
Jak myślisz, gdzie ten Wąsów należy lokalizować :D ??

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 17:57
autor: mirekjot
Pewnie na Osowie. Ciekawym, kiedy z tych Wasow zgolono W.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 18:48
autor: Stau
Bogus pisze:- ul. Hryniewieckiego w spisie występuje jako Przeładunkowa a na planie nazwę ma dzisiejszą.
Hmmm, powiem tak:

Plan, który analizujemy i plan "Sedinowy" z 1946 roku, jeśli idzie o nazewnictwo ulic niczym się nie różnią (na obu jest m.in. ulica Hryniewieckiego). Przynajmniej ja, jak na razie, nie znalazłem rozbieżności.

Wyczytałem także u Jerzego Grzelaka (MNS), że pierwszą zmianą nazwy ulicy w stosunku do pierwotnego planu z 1945 roku było przemianowanie Placu Teatralnego na Plac Żołnierza Polskiego. Uczyniono to 8-9 maja 1946 roku. Na obu powyżej wymienionych mapach jest jeszcze "stara nazwa" - Plac Teatralny. Z tego można wywnioskować, że oba plany sporządzono najwcześniej w X 1945 a najpóźniej w V 1946.

Nie wiem jak patrzeć na miesiąc i rok, który podany jest w prawym dolnym rogu map (w obu przypadkach X 1945). Przecież wiadomo, że plany nie powstały równocześnie i równolegle. Na koniec zagadka z ulicą Hryniewieckiego. Rozwiązania widzę dwa: albo błąd popełniono w "Spisie", albo była to de facto jeszcze wcześniejsza zmiana nazwy ulicy niż ta, związana z przemianowaniem Placu Teatralnego (pominięta przez autorów opracowań o tym procesie).

Druga hipoteza potwierdziłaby przypuszczenia Bogusia, iż pierwotny plan (z dodatku do "Spisu") nie jest nam znany, gdyż jest jeszcze wcześniejszy od tego, który mamy z UM. Pisząc inaczej - mapy z UM nie można byłoby wówczas identyfikować z X 1945, tylko późniejszymi miesiącami. Warto dodać, że badający to zagadnienie Szymon Bursewicz napisał wprost, że nie dotarł do planu, który był dodatkiem do "Spisu" (Kronika Szczecina 2005).

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 16 maja 2011, o 22:51
autor: Bogus
Spostrzeżenie Stau’a o Placu Żołnierza jest bardzo cenne i stanowi żelazny argument przy ustalaniu daty planu.

A wracając do planów miasta z datą X.45. Mamy na razie trzy wersje tego samego planu, różniące się jednak między sobą drobnymi szczegółami.
Wymienię te plany w kolejności, w jakiej moim zdaniem, były tworzone:
1.Plan, nad którym się pastwimy w tym wątku. Powstał wcześniej od pozostałych gdyż widnieje tu błędnie opisana ul. Unii Lubelskiej (nosi nazwę Asnyka). Błąd ten został poprawiony w kolejnych wersjach planu.
2.Plan pochodzący ze zbiorów Bogusława Tomaszewskiego (znajdziemy go w galerii w dziale Plany, mapy, panoramy > Szczecin 1900-1945 - Plany miasta, podpisany jako Szczecun około 1945 r.) w którym gołym okiem widać naniesioną korektę nazwy ul. Unii Lubelskiej.
3.Plan z działu galerii Plany, mapy, panoramy > Szczecin po 1945 - Plany miasta podpisany jako Plan miasta, 1946 r., w którym oprócz korekty nazwy ul Unii Lubelskiej naniesiono także kwartały do wyburzenia.

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 17 maja 2011, o 00:47
autor: Stau
To by się zgadzało. Przyznam, że nie sądziłem, iż w tych pierwszych miesiącach było aż tyle planów Szczecina.

Znana już jest kolejność wydawanych map, datowanych w widełkach X 1945 - V 1946.

Wracając do domniemanej ulicy Przeładunkowej. Wydaje mi się mało możliwe, aby po tak krótkim czasie od wydania "Spisu" (X 1945) już przemianowano jakąś ulicę. Przecież mapa określona przez Bogusia jako najstarsza musiała ujrzeć światło dzienne najpóźniej na początku 1946 roku (zaledwie trzy-cztery miesiące później!). W mojej ocenie bardziej prawdopodobna jest zwykła pomyłka osób sporządzających broszurę.

Inna kwestia - w jakim celu władza miałaby przemianować ulicę Przeładunkową na Stanisława Hryniewieckiego (dowódcy okrętów podczas II wojny światowej) w tak szybkim tempie?? Zmiana nazwy na Żołnierza Polskiego odbyła się z "wielką pompą" (rocznica kapitulacji Niemiec). Obserwując inne modyfikacje z początkowego okresu, widać wyraźnie, iż w zasadzie tylko partie polityczne, np. PPS, zgłaszały do Rady swoje propozycje. Chciano poprzez upamiętnienie danej persony w nazwie ulicy, oddać hołd osobie, związanej z konkretnym środowiskiem (np. Niedziałkowskiemu).

Dwie najstarsze mapy są identyczne od strony graficznej. Mocno bym się zdziwił, gdyby jeszcze przed nimi w Szczecinie wydano coś "starszego". Pewności nie będzie nigdy, ale stawiam hipotezę, że chyba jednak dokładnie taki plan dodano do "Spisu".

Re: (artykul) Plan Szczecina 1954 (gis.um.szczecin.pl)

: 17 maja 2011, o 15:55
autor: Schulz
Bogus pisze:W Galerii mamy plan z 1946 r. uważany nieśmiało za najstaszy z powojennych: Strona główna > Plany, mapy, panoramy > Szczecin po 1945 - Plany miasta > PLIK 2/6
Gambit pisze:1947 - herb jeszcze w wersji heimat :) sporo reklam w środku. Czy były wcześniejsze tego nie wiem. Pozdrawiam.

Jak wynika z adnotacji w stopce omawiany tu plan wydrukowano w Drukarni Państwowej Nr 1 przy ul. Podgórnej 50. Mam w swoich zbiorach kopię (niestety wykonaną w zamierzchłych czasach) „Małego planu Szczecina” wydanego nakładem Agencji Reklamowej „Polskie Pismo i Książka” w Szczecinie i wydrukowany w tymże wydawnictwie. Posiadam też oryginał planu wraz z informatorem z 1947 wspomniany przez Gambita, a także kilka innych wydawnictw „Polskiego Pisma i Książka” z lat 1946-1947, m.in. „Polska flaga w Szczecinie”, „Zabytki piastowskiego Szczecina”, „Polska odrodzona na Pomorzu Zachodnim”.
A teraz do rzeczy. Otóż każde z tych wydawnictw posiada numer publikacji. Omawiany przez nas plan ma numer X 00613, „Mały plan Szczecina” – X 00623. Plan i informator z 1947 numer X 03847, a wspomniane książki w kolejności X 01013 [kwiecień 1946], X 02031 [1946], X 02502 [1947]. Kto ten numer nadawał, nie mam zielonego pojęcia, ale wyraźnie widać, że wzrasta w miarę upływu czasu.
„Polska flaga w Szczecinie” to publikacja, której autorem jest Piotr Zaremba. Ze słowa wstępnego do czytelnika wynika, że wydano ją z inicjatywy Komitetu Obchodu „Trzymamy Straż nad Odrą” w kwietniu 1946 roku.
Osobiście uważam, że zarówno plan główny, jak i "Mały plan" zostały wydane pod koniec 1945 lub na początku 1946 roku.